Gehandicaptenzorg en het sociaal domein

Hoe zit het ook alweer precies?

Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

Gemeenten hebben sinds 1 januari 2015 de verantwoordelijkheid voor de zorg en ondersteuning aan mensen thuis. Dit is geregeld in de Wet maatschappelijke ondersteuning. De gemeente stelt vast of een cliënt recht heeft op begeleiding of zorg. De gemeente kan ook een persoonsgebonden budget (pgb) verstrekken.

11 tips en keukentafelgesprekken over Wmo

Nu de Wmo belegd is bij gemeenten is het nodig zogeheten keukentafelgesprekken te voeren. We zetten 11 tips voor een helder gesprek voor je op een rij. 

Ben je benieuwd hoe andere gemeenten het aanpakken? Bekijk de video met Wethouder Janny Bakker-Klein van de gemeente Huizen onderaan de pagina.

Wet langdurige zorg (Wlz)

Langdurige, intensieve zorg is geregeld in de Wet langdurige zorg. Mensen die zeer veel zorg nodig hebben kunnen terecht in een zorginstelling. Intensieve zorg kan ook thuis geleverd worden, eventueel op basis van een persoonsgebonden budget.

Participatiewet

De Participatiewet heeft als doel om mensen die door hun beperking moeilijk een baan kunnen vinden toch aan werk te helpen. De gemeente is verantwoordelijk voor deze begeleiding naar werk. De maatregelen moeten ervoor zorgen dat mensen zoveel mogelijk binnen een reguliere baan aan de slag kunnen. Maar als het nodig is, moet de gemeente zorgen voor een beschutte werkomgeving. (Bron: Nationale Zorggids).

Participatie toolbox

Het meedoen in de samenleving is belangrijk voor mensen met een beperking. Hoe kunnen gemeenten en andere betrokkenen er voor zorgen dat de participatie van deze mensen hoog blijft? Hoe kom je bijvoorbeeld tot een succesvol participatieproject? Welke stappen zijn hier voor nodig? Om hier bij te helpen heeft gehandicaptenzorgorganisatie Estinea de Participatie toolbox. Hierin staan stappenplannen, tips en voorbeelden. 

Participatie animatie

Bekijk ook de animatie 'Participatie zonder startkwalificatie' van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. 

Kennisdossier integrale zorg en ondersteuning

Vilans maakte een kennisdossier integrale zorg en ondersteuning om visueel te laten zien welke spelers op welke manier betrokken zijn bij de integrale zorg en ondersteuning in de wijk. Hierin wordt alles duidelijk uitgelegd met infographics.

Groepen die extra aandacht nodig hebben

Een aantal groepen hebben bij dit onderwerp extra aandacht nodig. Voor een aantal van deze groepen bestaan er documenten met extra informatie.

Jeugdigen met LVB

In de factsheet jeugdigen met LVB (te downloaden als pdf onderaan deze pagina) vind je informatie die hulp kan bieden. In deze factsheet vind je onder andere:

• Een omschrijving en kenmerken van een licht verstandelijke beperking
• Cijfers over de problematiek
• Uitgangspunten van de Jeugdwet vertaald naar gemeentelijk beleid

Ouderen met LVB

Mensen met een beperking worden steeds ouder. Daarom neemt ook het aantal ouderen met een beperking de komende jaren toe. De toolkit Ouderen biedt hulp aan gemeenten, beleidsmakers en zorgprofessionals. In deze toolkit is informatie te vinden over aandachtspunten en de behoeften van ouderen met een verstandelijke beperking. Deze toolkit is gemaakt door de VGN.

Mensen met (complexe) epilepsie

Gemeenten krijgen ook te maken met mensen met zogeheten (complexe) epilepsie. Hierbij zorgt de epilepsie in combinatie met een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking voor een complexe mix van problemen. Hoe gemeenten hiermee om kunnen gaan staat beschreven in de factsheet (complexe) epilepsie. Hierin vind je informatie over wat gemeenten kunnen organiseren en aanbieden voor deze mensen.

Wijkteams: tools en animatievideo

In veel gemeenten zijn (sociale) wijkteams aan de slag. Ze ondersteunen inwoners in hun sociaal functioneren, bevorderen zelfredzaamheid en stemmen zorg en ondersteuning op elkaar af. Ze werken hierbij samen met mantelzorgers en vrijwilligers.

• Handige tools, informatie en links voor (sociale) wijkteams
• Bekijk de animatievideo onderaan de pagina, die met een knipoog naar het A-team op een heldere en simpele manier laat zien wat een wijkteam doet. 

Cliënten ondersteunen

Handreiking Ondersteuningsplannen

In het ondersteuningsplan staan alle afspraken tussen cliënt en zorgaanbieder. En wat er nodig is om samen afgesproken doelen te realiseren. Het kan voor cliënten en begeleiders best ingewikkeld zijn zo'n ondersteunings- of zorgplan op te stellen. De handreiking Ondersteuningsplannen kan hierbij helpen.

Tools om cliënten te ondersteunen

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor dagbesteding en moeten mensen met een beperking zoveel mogelijk aan een betaalde baan helpen. Deze tools kunnen daaraan bijdragen:

• Brochure 'Mensen met beperkingen aan de slag helpen': Wat moet je regelen bij het in dienst nemen van mensen met beperkingen? AWVN ontwikkelde deze brochure, met handige checklists die antwoord geven op veel vragen.
• 45 innovatieve voorbeelden van dagbesteding: Er bestaan in Nederland vele vormen van dagbesteding. Het aanbod varieert van bijvoorbeeld begeleid vrijwilligerswerk tot sport voor mensen met een verstandelijke handicap. Movisie beschrijft 45 vernieuwende projecten.
• Handreiking (F)ACT: LVB'ers aan de slag - (F)ACT voor Licht Verstandelijke Beperking is een organisatiemodel voor de zorg aan deze groep cliënten die in het verleden onvoldoende geholpen is en/of het risico loopt om tussen wal en schip te vallen.
• Methode Sociale Netwerk Versterking: Bij veel sociale wijkteams is het druk. Dat kost tijd die eigenlijk hard nodig is om mensen goed te kunnen ondersteunen. Dat kan bijvoorbeeld met de aanpak ‘Sociale Netwerk Versterking’, die onder andere in Tilburg een succes is.
• 4 tips om dagactiviteiten op te zetten
• Inspiratiewijzer Toekomstbestendige dagactiviteiten in groepsverband

Cliënt en omgeving

Niet alleen de cliënt zelf, maar ook de omgeving moet betrokken worden bij het ontwikkelen en vernieuwen van het zorgbeleid. De kans op succes neemt in dat geval toe. In de praktijk blijkt de participatie van al deze groepen nog niet zo makkelijk. Om deze reden is een wegwijzer gemaakt. Lees meer over de wegwijzer, zoals hoe deze werkt en verschillende praktijkvoorbeelden.

Inclusie en toegankelijkheid

Nu het VN-verdrag voor mensen met een handicap is geratificeerd is toegankelijkheid geen gunst meer, maar de norm. Het is belangrijk diensten en locaties toegankelijk te maken. Hoe kunnen architecten, gemeentes, Pro Rail, NS en bouwkundigen rekening houden met slechtziende en blinde mensen bij aanleg van openbare ruimtes en stations? Bekijk de video van Koninklijke Visio hieronder. 

Bekijk de video's

In de eerste video vertelt Wethouder Janny Bakker-Klein van de gemeente Huizen over de Wmo. In de tweede (animatie)video kun je zien wat een wijkteam doet. De derde video is van Koninklijke Visio en gaat over toegankelijkheid van openbare ruimtes en stations voor slechtziende en blinde mensen.