Ga met elkaar nog eens goed na waar je vooraf meer over wilt weten. Bekijk daarvoor de onderstaande stappen van deze etappe, de doelen van je project en de in etappe 3 opgestelde use cases. Mogelijk zijn er ook al vragen gesteld over de gekozen technologie, waar jullie het antwoord nog niet op hebben. Ook die kun je meenemen. Vervolgens bespreek je met elkaar hoe je wilt testen of onderzoeken. Houd daarbij rekening met je doelgroep (persona’s). Ga ook na welke onderzoeksmethode jullie willen inzetten om te testen. Denk daarbij aan interviews, vragenlijsten, opdrachten of data uit de software van de nieuwe oplossing. Bespreek tot slot waar je de test- en onderzoeksdata veilig verzamelt en opslaat, voor wie en hoe deze toegankelijk zijn en wie deze analyseert.
Etappe 10: Creëer je test- en onderzoeksplannen
Voordat je op grote schaal met technologie aan de slag gaat, ontwerp je in deze etappe eerst een test voor de interactie tussen technologie en gebruiker. Indien gewenst, stel je daarnaast een plan op voor je onderzoek naar de toegevoegde waarde van de gekozen technologie.
Waarom is deze etappe belangrijk?
Het voordeel van testen en onderzoek naar meerwaarde, is dat je daardoor onderbouwde conclusies kunt trekken. Bijvoorbeeld over gebruiksvriendelijkheid, hoe goed mensen ermee kunnen werken en of de technologie inderdaad een goede oplossing is voor het zorginhoudelijk vraagstuk.
Zo pak je het aan
Op basis van de testen, die je in deze etappe ontwerpt, zal je straks in etappe 11 een technische test kunnen opstellen en uitvoeren. Het onderzoeksplan stel je tijdens deze etappe op, de uitvoering volgt in etappe 12. Met je projectteam neem je in 2 uur de stappen door én voer je stap 1 uit. Als je het ontwerp van de testen goed voorbereidt, kun je dit met een paar sessies realiseren. Na een paar weken uitwerktijd, organiseer je een 2e sessie om het resultaat met elkaar te bespreken. Je onderzoeksplan vraagt om ongeveer 3 sessies van een uur. Houd ook rekening met tussentijdse uitzoektijd. Om de testplannen en het onderzoeksplan formeel goedgekeurd te krijgen, heb je daarna nog enkele weken nodig.
Ga na of andere zorgorganisaties, leveranciers of kennisinstituten al ervaring hebben opgedaan met de door jullie gekozen technologie. Wellicht hebben zij al test- of onderzoeksopzetten ontworpen die je kunt gebruiken. Wat waren bij hen de resultaten die jullie zelf niet meer hoeven uit te zoeken? Of waarop jullie kunnen voortbouwen om net dat extra stukje inzicht te krijgen?
Een usability test is een test waarin je het gebruiksgemak van de technologische oplossing toetst. Je formuleert een aantal opdrachten voor de testers die ze moeten uitvoeren. Houd daarbij rekening met de nieuw ontworpen processen zoals die zijn opgesteld in etappe 7. Wanneer je de testen straks gaat uitvoeren, observeer je hoe dat gaat en wat verbeterpunten zijn. Idealiter gebruikt de leverancier de uitkomsten om de technologie gebruiksvriendelijker te maken. Weet dat aanpassingen door de leverancier vaak wat langer duren. In de tussentijd kun je dat straks ondervangen door extra ondersteuning of uitleg in de handleiding voor de gebruikers.
De gebruikersacceptatietest toetst of de technologie doet wat de use cases uit etappe 3 vragen en of de technologie logisch past in het daarbij horende proces. De gebruiker doorloopt hiervoor de belangrijkste functies van de technologie. Vervolgens geeft diegene antwoord op vragen als: Wil je deze technologie zo gebruiken? Wat vind je ervan? Daarnaast observeer je straks bij de uitvoering hoe goed de cliënt in staat is om de benodigde handelingen uit te voeren. Daarbij ga je nog eens goed na of deze technologie het juiste hulpmiddel is om de zorginhoudelijke vraag te beantwoorden. Houd er alvast rekening mee dat een oplossing nooit 100 % past. Mensen kunnen dingen raar, gek, of onhandig vinden. Zie dit vooral als input die je in je training en ondersteuning kunt adresseren. Neem deze aandachtspunten mee in je plan.
Om vast te stellen of de technologie echt van waarde is voor cliënten en medewerkers stel je met het stappenplan onderzoeksopzet een onderzoeksplan op. Daarvoor moet je eerst goed scherp hebben wat het gewenste effect moet zijn van de technologie. Vervolgens bepaal je wat en bij wie je dit moet meten. Schat in hoelang het ongeveer duurt totdat je het verwachte effect ook kunt bereiken. Begin echt pas met je onderzoek als de gebruikers gewend zijn aan de nieuwe technologie en processen. Als je te vroeg meet, hebben cliënten en medewerkers namelijk de nieuwe werkwijze nog niet goed in de vingers, waardoor het resultaat vertekent. Ter inspiratie kun je het webinar ‘Hoe evalueer je – als organisatie zelf- de toegevoegde waarde van technologie?’ kijken over het doen van praktijkonderzoek. Hierin komen de onderzoeksbox en de Goal Attainment Scale (GAS) aan bod waarmee je de ervaringen van cliënten laagdrempelig kunt ophalen.
Het is belangrijk dat de testen en het onderzoek zelf passen bij degene die de test uitvoert. Loop daarom met een paar gebruikers de testen en onderzoeksmiddelen door die je ontworpen hebt en vraag feedback op de inhoud en de bijbehorende stappen. Is alles helder? Snappen ze wat de bedoeling is? Als de test te ingewikkeld is, loop je namelijk het risico dat je onbetrouwbare resultaten krijgt. Verwerk de feedback in de uiteindelijke testen en onderzoeksmiddelen.
De deelnemers aan de testen of het onderzoek hebben toelichting nodig over de bedoeling, impact en wat er van hen wordt verwacht. In sommige gevallen is het nodig vooraf toestemming te vragen over de deelname en dit vast te leggen. Met een toestemmingsverklaring vraag je cliënten en naasten akkoord voor deelname. Stem wel af met je juridische of onderzoekscollega’s waar de toestemmingsverklaring aan moet voldoen. Vergeet niet om de informatie over het testen en het onderzoek ook in je communicatieplan op te nemen. Dit zodat je de organisatie vooraf en achteraf kunt informeren.
Dit is wat je bereikt
Door deze etappe kun je straks gericht gaan testen en onderzoeken. De informatie helpt je om besluiten te nemen voor de volgende stappen en je kunt aan het einde van het project laten zien wat het resultaat voor de eindgebruiker is. Concrete resultaten:
- Goed ontworpen usability test.
- Goed ontworpen gebruikersacceptatietest.
- Een gedegen onderzoeksplan naar de toegevoegde waarde van de technologie.
