Nachtzorg zichtbaar tijdens online sessie

Gepubliceerd op: 15-02-2021

Blijvend aandacht voor nachtzorg

De bijeenkomst begon met een terugblik op het symposium Nachtzorg in Nieuwegein, een jaar geleden, met 160 deelnemers. Jos Noordover, beleidsadviseur bij VGN, herinnerde de aanwezigen eraan dat zij toen inzoomden op het belang van goede nachtzorg en dat de podcast ‘Held in de nacht’ werd gelanceerd, over het werken in de nacht. Met deze podcast wil VGN meer zichtbaarheid geven aan de nachtzorg. Voor ditzelfde doel had Kennisplein Gehandicaptensector het dossier Nachtzorg geïntroduceerd, met succesverhalen, tools en video’s.

Waar staan we nu, een jaar na het symposium? Hoe gaat het met onze helden in de nacht? Belangrijke vragen waarmee VGN de nachtzorg blijvend aandacht en zichtbaarheid wil geven.

Cliëntrapportages liefst volledig digitaal

Alle cliëntinformatie op één plek, maar hoe hou je het werkbaar in de nacht? Met deze vraag liet Wicher Jansen, manager RVE bij Zozijn, de deelnemers van de online kennissessie meedenken over de overdracht van informatie bij de dienstwisseling. Als 24-uurs zorgverlener zou de organisatie de cliëntrapportages liefst volledig elektronisch vastleggen. Deels gebeurt dit nu met een papieren versie en een mondelinge toelichting daarop. Het is niet te doen om bij de overdracht van 750 bewoners alle rapportages door te lezen. Hoe hou je dit werkbaar, welke tips en ervaringen hebben andere organisaties bij het digitaal inrichten van de cliëntinformatie?

Deelnemers gaven aan dat zij het koppelen van de informatie uit domotica aan het ECD als ingewikkeld ervaren. Een deelnemer werkte met een ‘sleutelschakelaar’: zodra de zorgverlener hiermee uitcheckt, weet de nachtzorg dat er vanaf dat moment gemonitord wordt. Dat deel van de overdracht hoeft dan niet meer mondeling te gebeuren, alleen nog in bijzondere gevallen. Dat maakt capaciteit vrij in het ECD.

Tips voor betere nachtzorg

De andere deelnemers aan Nachtzorg in beeld gaven deze tips:

• Gebruik een ‘sleutelschakelaar’: zodra de zorgverlener hiermee uitcheckt, weet de nachtzorg dat er vanaf dat moment gemonitord wordt. Dat hoef je dan niet meer mondeling over te dragen.
• Bedenk of de inzet van camera’s nou wel het juiste middel is. Weet goed waarom je het doet, waar het een oplossing voor moet bieden, en neem het niet als vertrekpunt.
• Kijk kritisch naar planbare zorg en naar wat je nog meer kan doen als je toch al op een locatie bent.
• Doe ‘alleen iets als het puur noodzakelijk is’. Probeer checks visueel uit te voeren, in plaats van naar het bed te gaan. Dit verkleint de kans op virusbesmetting.

Inzet van video

Zorglocaties gaan heel verschillend om met het aantal camera’s dat zij per bewoner inzetten, constateerde Jaap van Arkens van zorgaanbieder De Seizoenen. Dit was aanleiding voor de deelnemers om de voor- en nadelen te bespreken van de inzet van video- versus audiomonitoring. De Wet zorg en dwang is hierbij een belangrijk kader: de inzet van camera’s is een uiterst middel en het is belangrijk heel transparant te zijn over wanneer je een camera inzet en waarom je dat doet. Een deelnemer gaf als tip: spar over de vraag of de inzet van camera’s nou wel het juiste middel is, bijvoorbeeld met het team voor slaapadvies. Misschien is iets anders gewenst? Weet goed waarom je het doet, waar het een oplossing voor moet bieden, en neem het niet als vertrekpunt. Zo voorkom je bovendien dat het schijnveiligheid biedt, ook voor de medewerker. Verder vonden de deelnemers het belangrijk om te kijken waar de camera aanwezig moet zijn. Is dat bijvoorbeeld alleen in het appartement, of ook in de gang?

Tip: Bekijk het thema Lekker slapen van de Innovatie-impuls. En het interview hierboven met Sandra Kerklaan, procesregisseur bij Elver.

Risico op virusbesmetting minimaliseren

Bij de Baalderborg Groep was onzekerheid ontstaan over de juiste invulling van de nachtzorg in coronatijd. Francisca Huisjes, teamleider nachtzorg, vroeg zich in de coronatijd af hoe je het risico op besmetting minimaliseert. Medewerkers die verschillende locaties bezochten, zouden het virus mee naar binnen kunnen nemen. Wat is dan de beste vorm van zorg? Als nieuwe leidraad kozen ze ervoor om zo min mogelijk op de locaties te komen. Ze keken kritisch naar planbare zorg en naar wat je nog meer kan doen als je toch al op een locatie was. Het gevolg? Veel meer rust op de woonlocaties en cliënten gingen veel beter slapen. Een interessante les, die het waard is om vast te houden met elkaar. Francisca’s verhaal zette de deelnemers aan om te praten over hun ervaringen in coronatijd, geleerde lessen en hoe hier vervolg aan te geven.

Meer rust en betere slaap

Veel deelnemers deelden de ervaringen van Francisca. Om corona buiten de deur te houden was het uitgangspunt ‘alleen iets doen als het puur noodzakelijk is’. Medewerkers keken bijvoorbeeld kritischer of het verschonen van cliënten op dat moment wel nodig was. Ze waren terughoudender om naar het bed te gaan. Sommige zaken konden ze ook vanaf de deuropening checken, bijvoorbeeld of het hek van het bed goed dicht zat. Dat kan ook met een visuele check, dan is rammelen aan het hek niet nodig. Ook herkenden deelnemers dat dit alles leidde tot meer rust en betere slaap op de locaties. Hoewel het belangrijk is om daar nu het gesprek over te voeren, is er in veel gevallen nog niet aan toegekomen, door de piek van corona.

Nachtzorg zichtbaarder door corona

Een deelnemer gaf aan dat het uitgangspunt in haar organisatie is ‘de nacht is om te slapen’. Daarom was de invulling van de nachtzorg in coronatijd niet heel anders dan anders. Omdat de rust voorop staat in de nacht, doen zij altijd al zo min mogelijk.

Tenslotte brachten de deelnemers nog een interessant inzicht naar voren: juist door corona is de 24-uurszorg meer op de kaart gekomen. Alles omtrent corona was zo urgent, dat medewerkers daarover spraken in de overdracht. Gevolg was dat de nachtzorg binnen de organisaties veel meer zichtbaarheid heeft gekregen.

Lees meer

• Kempenhaeghe: informatie over nachtrust en slaapstoornissen
• Gezondheidsrisico’s door nachtwerk
• Whitepaper Zorgdomotica in de nachtzorg