Veranderingen in de zorg - Sacha

Mireille de Beer is benieuwd naar de gevolgen van de Wmo en de Participatiewet. Ze gaat op onderzoek uit en interviewt mensen die er dagelijks mee te maken hebben. Deze week deel 4: Sacha.

Wat betekenen de veranderingen in de zorg voor begeleiders?

Met die vraag ging ik op onderzoek uit en sprak ik met Sacha, begeleidster bij Odion. Sacha is 46, heeft een dochtertje van 5 en werkt al vele jaren in de zorg. Dat ze in dit vak terecht is gekomen, komt vooral door haar moeder. Ze had Multiple Sclerose en ging overdag naar dagbesteding waar meer mensen met een beperking zaten. Sacha heeft zelf een half jaar in het ziekenhuis gelegen na een ongeluk. Door al die ervaringen ontdekte ze hoe belangrijk het is om goed behandeld te worden. Als je afhankelijk bent van zorg is het zó belangrijk dat je iemand hebt die je begrijpt en die je sterker maakt. Sacha werkt 20 uur per week bij Odion en in die uren begeleidt ze 8 mensen met een verstandelijke beperking ambulant en werkt ze 2 dagdelen op een 24-uurs locatie van Odion.

Wat betekenen de verandering in de praktijk?

Vóór de veranderingen in de zorg bepaalde het CIZ hoeveel en welke ondersteuning de cliënten van Sacha en de andere cliënten van Odion kregen. Nu bepaalt de gemeente dat. Maar de gemeente heeft de opdracht om op die begeleidingsuren 25% te bezuinigen. Sacha vindt dat erg extreem. In het verleden had ze gemiddeld 3 uur per week om te besteden aan een cliënt. Die uren werden niet altijd gebruikt, maar als het nodig was kon ze inspringen. Nu heeft ze gemiddeld nog maar 1 uur per week en daar komt ze niet mee uit. Daardoor kan ze niet er voldoende zijn voor haar cliënten. Ze moet voortdurend puzzelen met haar uren om te kijken hoe ze daar zo goed mogelijk mee om kan gaan. Soms heeft ze het gevoel dat ze mensen tekort doet. Een heel vervelend gevoel. Ze wil mensen zo goed mogelijk helpen, maar eigenlijk kan dat niet.

Hoe ga je daarmee om?

Sacha wil graag iedereen de aandacht geven die hij of zij nodig heeft. Ze doet dat door bijvoorbeeld vaker te beeldbellen met Facetime. Tijdens het Facetime-gesprek doet ze het net zo als wanneer ze op de bank zit bij cliënten thuis. Ze stelt dezelfde vragen: hoe gaat het met je, hoe ziet je week eruit, wat heb je meegemaakt? Het kost minder tijd en mensen kunnen toch hun verhaal kwijt. Maar het werkt niet bij iedereen. Sacha begeleidt bijvoorbeeld een man van 70 die geen internet en geen smartphone heeft. Dat geldt voor veel oudere cliënten. Ze vinden het vaak te moeilijk. Iedere cliënt krijgt van Odion een IPad, tenzij ze er echt niet mee om kunnen gaan - zoals deze oudere man. Sacha’s rol is dan te bespreken hoe ze haar cliënten kan helpen in het gebruik. Cliënten die een smartphone hebben, kunnen ook via WhatsApp met Sacha communiceren. Als ze een brief niet snappen, maken ze daar bijvoorbeeld een foto van en die sturen ze haar toe. Dat geeft mensen veel rust, maar voor haar betekent het dat ze vaker bereikbaar is en daardoor meer uren maakt. Dat begint al als ze ’s ochtends haar telefoon aanzet.

Wat is er binnen Odion veranderd?

In het verleden was er een team begeleid zelfstandig wonen. Dat team is nu opgeheven en de begeleiders zijn verdeeld. Ook Sacha. Ze werkt nu als enige ambulante begeleider bij een 24-uurs locatie. Dat komt door de nieuwe indelingen die de sociale wijkteams met zich meebrengen. Sacha werkt samen met deze teams. De 24-uurs locatie, waar Sacha werkt, valt onder de Wlz. De cliënten die ze daar begeleid, hebben een grotere indicatie. De 7 cliënten die ze ambulant begeleid, hebben een kleine indicatie die verstrekt wordt door het sociale wijkteam. Ze begeleidt één cliënt op een IW-locatie (individueel wonen).

Odion heeft besloten, doordat de wet gewijzigd is, om de ondersteuning bij financiële handelingen te stoppen. Dat is een grote verandering voor de cliënten. In het verleden konden ze met vragen over bijvoorbeeld vergoedingen en het invullen van formulieren terecht bij Odion, nu hebben de sociale wijkteams dat overgenomen. Wat Sacha nog wel doet is de brieven lezen en in begrijpelijke taal vertellen wat erin staat. Vervolgens helpt ze cliënten op weg en verwijst ze naar de juiste persoon.

Wat vind je van de veranderingen in de zorg?

Sacha vindt het niet goed dat de gemeente een pot met geld krijgt waarmee ze kunnen doen wat ze willen. Daar wordt de zorg niet beter van en het geld komt vaak niet ten goede aan mensen die ondersteuning nodig hebben. Zij zou graag willen dat het geld niet in een grote pot gaat, maar verdeeld wordt zodat het besteed kan worden aan datgene waarvoor het bedoeld is: betere zorg. Ook vindt Sacha dat de sociale wijkteams nog veel te weinig deskundigheid in huis hebben. Ze weten vaak niet hoe de zorg werkt, wat de verschillende doelgroepen nodig hebben en hoe je het beste kunt omgaan met mensen met een beperking. Natuurlijk geldt dat niet voor iedereen.

Tips van Sacha voor de gemeente en de politiek

Laat mensen uit de sociale wijkteams een dagje meelopen met begeleiders zodat ze een beeld krijgen van het werk en de cliënten.
Zorg voor voldoende kennis over de verschillende doelgroepen zodat je weet wat ze nodig hebben.
Neem de tijd voor de keukentafelgesprekken en bereid ze goed voor. Zorg dat je met de juiste mensen praat. Je kunt vaak niet in één uur beslissen hoe de zorg voor een cliënt eruit moet zien.