Hoe de ondersteuning aan naasten beter kan

Waarom zijn jullie met elkaar in gesprek gegaan?

HOE KRIJG JE LOGEEROPVANG GEFINANCIERD? 

‘Er bestaat veel behoefte aan nieuwe flexibele woonvormen,’ vertelt Fenne Verhoeven, projectmanager van Cordaan. ‘We wilden eens met de Prinsenstichting in gesprek over hoe zij dat aanpakken. Dus wat goed werkt in het aanbieden van logeeropvang en weekendopvang. Ook zijn we benieuwd naar waar zij tegenaanlopen. Het is bijvoorbeeld lastig om logeeropvang goed gefinancierd te krijgen. Dit omdat het maar de vraag is of je elke nacht de bedden wel bezet hebt.’ 

WAAROM HELPT LOGEERONTVANG NAASTEN? 

Logeeropvang en flex-wonen zijn mooie manieren om naasten te verlichten. Maar er zit nog een ander voordeel aan. Het helpt naasten ook om langzaam te wennen om de zorg wat meer uit handen te geven. Het is persoonsgerichter omdat je hiermee kan werken aan een meer geleidelijke overgang. Voor de persoon met de beperking, maar ook voor de naaste zelf.  

OUTREACHEND WERKEN: HOE PAK JE DAT AAN? 

Cordaan is zelf het programma Kleurrijk Ontzorgen gestart. Dit om de ondersteuningsvraag van familieleden met een thuiswonend volwassen kind met een verstandelijke beperking, goed zichtbaar te krijgen. Er wonen in Amsterdam veel families met een migratieachtergrond. Deze groep kiest er vanuit hun cultuur en/of religie namelijk vaker voor om zelf voor hun familielid te blijven zorgen. 

Meer weten?  

• Meer weten over cultuursensitief werken? Lees dan het artikel  7 tips voor het omgaan met familieleden met een migratieachtergrond
• Meer weten over Ouders voor ouders? Lees dan het artikel Ouders die elkaar steunen: belangrijker dan ooit
• Meer weten over Flex-wonen? De Prinsenstichting biedt Flex-wonen aan op bas van de regeling deeltijdverblijf in de Wet langdurige zorg (Wlz). Bekijk hun folder Flex-wonen

‘Cordaan werkt outreachend om mensen met een migratieachtergrond te bereiken,’ vertelt Willemijn Meurs. Ze is projectleider Flexwonen bij de Prinsenstichting. ‘Het kan best een tijd duren voordat de zorg in beeld komt bij sommige families. Ik was benieuwd hoe zij dat hebben aangepakt. 

HOE KOM JE IN CONTACT MET NAASTEN MET EEN MIGRATIEACHTERGROND? 

Ook ASVZ wilde meer weten over cultuursensitief werken. ASVZ ondersteunt het ouderinitiatief Ouders voor Ouders. Dit is een project voor ouders, broers, zussen of andere familieleden van kinderen die bij de ASVZ wonen. ASVZ zorgt ervoor dat naasten weten dat ze bij Ouders voor Ouders terecht kunnen voor een luisterend oor. ‘Wij willen graag weten hoe je cultuursensitief moet werken,’ vertelt projectleider Bertina Spelt. ‘Daar zijn we namelijk best nog wel zoekende in. In Rotterdam wonen mensen met veel verschillende achtergronden. Hoe komen we met hen in contact? En hoe heeft Cordaan dat aangepakt? Daar kunnen we wat van leren. 

Wat hebben jullie geleerd van het gesprek? 

NAASTEN MET EEN MIGRATIEACHTERGROND BEREIKEN? DAT BEGINT BIJ BEWUSTWORDING!

Bertina: ‘Het is belangrijk dat wij naar naasten met een migratieachtergrond toegaan. Dit werkt beter dan verwachten dat zij naar ons toekomen. Verder helpt het in de samenwerking als je iemand mee kan nemen die hun taal spreekt. Dat je vraagt aan die naasten: “Wat hebben jullie nodig? Waar lopen jullie tegenaan?” Dat hebben ze goed geregeld bij Cordaan. Ze hebben er ook aandacht voor binnen de organisatie. Er is beleid. Maar vooral ook de bewustwording dat het nodig is. Daar begint het. 

NAASTEN DIE HEEL VEEL ZORG DRAGEN: DAAR WAREN ECHT ZORGEN OVER

Fenne: ‘De situatie bij gezinnen met een migratieachtergrond bleek heel erg zwaar te zijn. Het is echt heel pittig om voor mensen met een beperking 24 uur per dag te zorgen. Begeleiders van de dagbesteding maakten zich soms erg zorgen over thuissituaties. Onze directeur heeft die signaleren serieus genomen. Dit om zware overbelasting van familieleden te voorkomen. Dat is belangrijk voor zowel de cliënten als de familieleden.  

VERTROUWEN OPBOUWEN KOST TIJD 

Fenne: ‘Binnen de dagbesteding van Cordaan zijn ruim driehonderd thuiswonende volwassen cliënten met een verstandelijke beperking. Deze mensen hebben 24/7 zorg of toezicht nodig. Twintig procent van de deze cliënten heeft een Nederlandse achtergrond. Tachtig procent heeft een migratieachtergrond. Begeleiders maakten zich soms erg zorgen over thuissituaties. Zo’n situatie vraagt dan ook om een cultuursensitieve benadering naar familieleden. Wat is bij hen bekend over een verstandelijke beperking? Hoe kijken ze tegen de zorg aan? Wat hebben ze nodig om de zorg thuis vol te kunnen houden? Dat zijn vragen waar je niet snel antwoorden op hebt. Daarvoor moet je investeren in vertrouwen. Die tijd hebben we ook gekregen van Cordaan.

EEN ONLINE VIDEOBOODSCHAP VOOR NAASTEN TIJDENS CORONA 

Fenne: ‘Wat mij aansprak bij ASVZ is hoe ze daar de ondersteuning van naasten onderling geregeld hebben. Dat heeft me gemotiveerd om ook weer contact te zoeken. Wij hebben ervoor gekozen om aan te sluiten bij wat er al is. Dat werkt beter dan weer iets nieuws te starten. Zo heb ik een gesprek gehad met de coördinator van het moedernetwerk van Amsterdam. Als we ouders tegenkomen die behoefte hebben aan ouderondersteuning, dan kunnen we doorverwijzen. Wat me ook inspireerde is de videoboodschap die ASVZ voor naasten tijdens corona heeft gemaakt. Het is belangrijk om te investeren in creatieve manieren om naasten te bereiken. Daar kunnen we ook meer aan doen. 

'HET IS BELANGRIJK OM TE INVESTEREN IN CREATIEVE MANIEREN OM NAASTEN TE BEREIKEN'

Wat zijn belangrijke inzichten die jullie zelf hebben opgedaan? 

BLIJVENDE AANDACHT VOOR OUDERONDERSTEUNING NODIG

Bertina: ‘We merken wel dat je blijvend aandacht moet besteden aan Ouders voor Ouders. We weten dat de behoefte bij ouders bestaat. Maar de vraag is hoe bereik je ze? Met een artikel en een flyer alleen ga je het alleen niet redden. Daarom moet je zoveel mogelijk lijnen bewandelen. Denk aan informatiekranten, berichten op de website en informatierondes in je eigen organisatie. Eén keer vertellen binnen je eigen organisatie is niet genoeg. Je hebt namelijk ook met wisselingen van zorgmedewerkers te maken. 

'EÉN KEER VERTELLEN BINNEN JE EIGEN ORGANISATIE IS NIET GENOEG'

GEBRUIK MAKEN VAN LOGEEROPVANG HEEFT OPBOUW NODIG 

Willemijn: ‘Het kan echt wel even duren voordat mensen gebruik gaan maken van logeeropvang. Vaak komt eerst iemand een kopje thee of koffie drinken. Dan blijft die persoon eten en komt eens een dagje langs. Daarna volgt dat nachtje logeren pas. We merken verder dat de casemanager echt een belangrijke rol heeft. Dit voor de afstemming tussen de cliënt en de naaste en de locatie waar de cliënt logeert of woont. Die kan bijvoorbeeld aan naasten vragen: ‘Hoe vinden jullie dat het is verlopen? Wat had er beter gekund?  

IN GESPREK MET HET ZORGKANTOOR 

Willemijn: ‘Het vraagt best wel wat om flex-wonen en logeeropvang voor elkaar te krijgen. Daarom zijn we in gesprek gegaan met het zorgkantoor en het ministerie van Volksgezondheid, welzijn en sport (VWS). Het kost namelijk veel tijd en investering voordat een cliënt in zorg komt. Dit kunnen we moeilijk betaald krijgen. Het gaat hierbij dan met name om de opbouw naar het logeren en flex-wonen. Het Zorgkantoor heeft ons daarom voorgesteld om hiervoor de aanvraag innovatieregeling te gebruiken.  

Over Begeleiding à la carte 

De Prinsenstichting, Cordaan en ASVZ zijn deelnemers aan het tweejarige traject ‘Begeleiding à la carte’. Hierin delen aanbieders van gehandicaptenzorg binnen lerende netwerken hun praktijkervaringen in persoonsgerichte zorg.