Naar hoofdinhoud Naar footer

Checklist Pijngedrag (CPG)

Gepubliceerd op: 29-11-2019

Laatst bijgewerkt op: 10-04-2024

Jongeren en kinderen met een uitingsbeperking of een zeer ernstige verstandelijke beperking kunnen niet vertellen dat ze pijn hebben. Omdat ze dit niet kunnen verwoorden, zijn ze afhankelijk van anderen. Begeleiders of familieleden moeten de signalen die cliënten geven kunnen zien en begrijpen. De pijnobservatielijst Checklist Pijngedrag (CPG) helpt daarbij.

In het kort

Type tool

Checklist, Website

Voor wie

Verstandelijke beperking

Mate van ervaring

Ervaren

Met de pijnobservatielijst CPG beoordeel je pijngedrag. De methode is goedgekeurd voor gewone, meer chronische pijn en voor pijn na een operatie. De lijst kan bijvoorbeeld gebruikt worden door een begeleider, verpleegkundige of arts.

Bij de nieuwste versie van de CPG zijn er 10 gedragsuitingen, die gaan bijvoorbeeld over over:

  1. Gezichtsuitdrukkingen: heeft een cliënt een gespannen gezicht?
  2. Stemming: is een cliënt paniekerig?
  3. Geluiden: kreunt of jammert een cliënt? 
  4. Fysiologische signalen: huilt de cliënt, of heeft hij tranen in zijn ogen?

Hoe schat je de pijn in?

Je zet een kruisje bij het gedrag dat je ziet. Daarna geef je een cijfer tussen 0 (geen pijn) en 10 (de ergst denkbare pijn) om aan te geven hoeveel pijn je denkt dat iemand heeft. Je kunt dit doen als een eerste meting, of als je denkt dat iemand pijn heeft na een operatie.

Je kijkt hoeveel gedragingen je hebt aangekruist en welk pijncijfer je hebt gegeven. Met de beslisboom bepaal je dan of er waarschijnlijk sprake is van pijn.

Op deze pagina bij Downloads vind je:

  • de observatielijst (CPG instructiekaart, CPG scoreformulier, CPG beslisboom);
  • extra informatie over de ontwikkeling van CPG bij kinderen met een zeer ernstig verstandelijke beperking;
  • de samenvatting van proefschrift CPG van Chantal Terstegen.

Voordelen en nadelen

  • De lijst is goedgekeurd voor chronische pijn, maar ook voor pijn na een operatie.
  • De lijst is ook te gebruiken als de observator niet bekend is met het kind.
  • Het is speciaal gemaakt voor kinderen met een ernstige verstandelijke beperking.
  • Bij een hoge score op gedrag is het waarschijnlijk dat er pijn is, maar er kan ook nog een andere oorzaak zijn. Door een cijfer tussen de 0 en 10 te geven, wordt het plaatje compleet gemaakt.
  • 5 van de 10 punten waar naar gekeken wordt zijn op basis van gezichtsuitdrukkingen.
  • Je doet meerdere metingen op 1 formulier. Hierdoor kan je onbewust je ervaring van de eerdere metingen meenemen in de nieuwe meting.
  • De pijnobservatielijst is makkelijk te gebruiken.
  • Er zijn handige hulpmiddelen, zoals een instructiekaart en beslisboom. 
  • Er zijn plaatjes als voorbeelden van gezichtsuitdrukkingen. Hier staat ook een uitleg bij.

Om te kunnen werken met CPG heb je de juiste kennis nodig. Informatie over trainingen is momenteel onbekend.

Meer informatie over pijnbeleving