Interview - ‘Een mentor zorgt dat alles goed loopt’
Hoe word je mentor en hoe kunnen mensen een mentor krijgen? Mireille de Beer wilde meer te weten komen over mentorschap. Daarvoor interviewde ze Ria Streng, die vrijwillig mentor is.
Vrijwillig mentor
Wat doet een vrijwillig mentor?
Het is aan een vrijwillig mentor zelf hoe hij de taken voor het mentorschap invult. Iedereen doet dat op een andere manier. Ria’s rol als vrijwillig mentor gaat verder dan wanneer je als mentor voor een bureau werkt. In het laatste geval komt een mentor soms maar 2 keer per jaar. Een vrijwillig mentor komt meestal vaker, soms zelfs elke week.
Ria Streng is als vrijwillig mentor begonnen voor een mevrouw die dementerend was. Helaas overleed deze mevrouw in 2017. Ria kwam bij haar tot het laatst, om goed in de gaten te houden hoe het met deze mevrouw ging en te zorgen dat de hulp die ze kreeg voldoende was. Ze is nu mentor van een echtpaar en een meisje met een verstandelijke beperking, dat kanker heeft.
Ria houdt van aanpakken en wil graag rust brengen. Dat doet ze door mensen in te schakelen van bijvoorbeeld MEE, de gemeente of InteraktContour. Ze regelt, naast haar eigen werk als mentor, ook de regio-ondersteuning voor alle mentoren.
Vergoeding
Hoe kun je mentor worden en hoe kunnen mensen een mentor krijgen?
Een mentor doet het werk vrijwillig en ontvangt een reiskostenvergoeding van de Stichting Mentorschap Nederland.
Wie een mentor nodig heeft, betaalt een vergoeding aan de stichting. Heeft hij weinig inkomen, dan kan hij bijzondere bijstand krijgen. De kantonrechter bepaalt of iemand een mentor nodig heeft.
Wat vind je moeilijk aan het mentorschap?
Toen Ria net met het mentorschap begon, heeft ze zichzelf wel afgevraagd: ‘Kan ik dat wel?’ Ze licht toe: ‘Ik vond het moeilijk om te zien dat die mevrouw met dementie helemaal de weg kwijtraakte en last had van waanideeën. Ik wist niet altijd wat ik kon doen. Gelukkig kon ik terugvallen op de stichting, die mij weer verder hielp.’
Goed regelen
Wat vind je belangrijk als mentor?
Ria: ‘Ik vind het belangrijk om betrokken te zijn. Zo merk je het als het ergens niet lekker loopt. De moeder van het zieke meisje heeft hersenletsel. Zij kon niet overzien wat er op haar afkwam toen haar dochter ziek werd. Zij ging bijvoorbeeld zelf drie dagen in bed liggen, omdat ze het niet aankon. Mijn taak als mentor is te zorgen dat het goed gaat met dat meisje. Zie ik dat dingen voor haar niet goed geregeld zijn, dan moet ik daar eerst iets aan doen, vind ik.’
Wat kun je dan bijvoorbeeld doen als mentor?
‘Ik bekijk dan bijvoorbeeld of begeleiding ingeschakeld kan worden,’ legt Ria uit. ‘Ik regel dat met mensen van organisaties om mij heen. Als mentor is het fijn dat je het niet allemaal alleen hoeft te doen.’
Begeleiding
In dit geval regelde Ria begeleiding voor de moeder. Die had dat nodig om beter voor haar dochter te kunnen zorgen. Ria gaat als mentor ook met het meisje mee naar het ziekenhuis. De moeder durfde niet alleen te gaan met haar dochter, omdat ze bang was dat de uitslag niet goed was.
‘Ik probeer ervoor te zorgen dat alles goed loopt voor de mensen waarvoor ik mentor ben,’ aldus Ria. ‘En als dat lukt, kan ik als mentor weer een stapje terug doen.’ Vaak stelt ze zelf de vraag of ze nog wel nodig is. Of haar aanwezigheid nog een meerwaarde heeft. Zo hoeft Ria bij het echtpaar weinig te doen, omdat zij nu goede begeleiding hebben. Er staat een team van professionals om hen heen. ‘Dan is mijn rol veel meer op afstand toezicht houden.’
Wat werkt in de samenwerking met de cliënt?
Ria: ‘Het werkt als mensen merken dat ze er niet alleen voor staan.’ Ria in haar rol van mentor zorgt voor duidelijkheid. Ze kunnen haar altijd bellen als er iets is. Toen het meisje en haar moeder samen naar de dokter waren geweest, gaf dat stress bij de moeder, omdat ze de informatie niet begrepen. Dan kunnen zij Ria daarover bellen.
Wettelijke verantwoordelijkheid
‘Als mentor heb je ook wettelijke macht’, vervolgt Ria. ‘Je wordt door een kantonrechter aangesteld en hebt dan ook wettelijke verantwoordelijkheid, waarmee je kunt zorgen dat zaken in werking worden gezet.’ Elk jaar moet Ria een evaluatie doen. ‘Samen met de cliënt vullen we het evaluatieformulier in en dat stuur ik door naar de stichting, die het vervolgens doorstuurt naar het kantongerecht.’
Onwetendheid
Waar loop je als mentor tegenaan?
‘Ik loop vaak tegen onwetendheid aan van professionals, die soms vergeten te checken of hun cliënt hen wel begrijpt,’ zegt Ria. ‘Artsen gaan ervanuit dat iedereen begrijpt wat ze zeggen. Maar de informatie is vaak ingewikkeld voor mensen.’
Ria geeft een ander voorbeeld. ‘Ik merk ook dat sommige professionals niet goed weten wat een mentor allemaal doet. Bij zorgaanbieders wordt het woord mentor vaak verschillend gebruikt. Dan wordt een persoonlijk begeleider een mentor genoemd. Dat gebeurt uit onwetendheid en leidt soms tot verwarring.’
Tips over mentor zijn
Ria heeft de volgende tips:
- Om mentor te kunnen worden, is deskundigheid en ervaring zeker een pre, maar niet per se noodzakelijk. Als je goed kunt luisteren en optreden als dat nodig is, is dat prima.
- Als mensen een klein netwerk hebben kun je in plaats van het inschakelen van een bureau ook kiezen voor vrijwillig mentorschap. Dat biedt soms wat meer betrokkenheid.
- Je kunt als organisatie, bijvoorbeeld als groepsleiding, altijd een mentor aanvragen bij Stichting Mentorschap Nederland. In allerlei regio’s bestaat vrijwillig mentorschap.
- Mireille de Beer is ervaringsdeskundig adviseur vanuit de LFB en werkzaam bij Vilans, Kenniscentrum voor langdurende zorg.
Interview: Mireille de Beer
Meer lezen
Deel deze pagina via:
