'Vrijheid en veiligheid: methoden om onvrijwillige zorg te verminderen'

Gepubliceerd op: 15-06-2020

Vrijheid en veiligheid. Ieder mens heeft het nodig. Maar wat je nodig hebt om je vrij en veilig te voelen is voor iedereen anders. Waar de ene persoon zich onveilig kan voelen bij een maatregel, voelt de andere persoon zich hierbij juist veilig en vrij. Ben jij je hiervan bewust en weet je hoe je mensen met een verstandelijke beperking kunt ondersteunen? Ga het gesprek aan over de afbouw van onvrijwillige zorg.

In het project Vrijheid en Veiligheid dat uitgevoerd wordt vanuit het Netwerk Samen Kunnen Kiezen, implementeren de onderzoekers nieuwe methoden die begeleiders helpen:

om onvrijwillige zorg af te bouwen (methode Multidisciplinair Expertise Team)
om hun bewustzijn over onvrijwillige zorg en motivatie voor nastreven van keuzevrijheid voor de cliënt te vergroten (methode Met Andere Ogen)
om hun bewustzijn van het cliëntperspectief op onvrijwillige zorg te vergroten (Wegingskader).

Wat is een multidisciplinair team?

het bestaat uit mensen uit verschillende vakgebieden.
Iedere specialist brengt zijn eigen vakkennis mee.

Het voordeel is dat het team vanuit verschillende invalshoeken creatieve oplossingen bedenkt. De grootste uitdaging is dat iedere specialist een andere denkwijze heeft en zijn eigen vaktaal spreekt. Ook is het voor veel vakspecialisten een uitdaging om hun ideeën goed over te brengen bij het management, zodat deze daadwerkelijk worden uitgevoerd. Kennis van de eigen leiderschapskwaliteiten en de invloed die hij op de organisatie kan maken zijn dan ook belangrijk voor samenwerken op een gelijkwaardig niveau.

Stappenplan Wet zorg en dwang

De Wet zorg en dwang is sinds 2020 van kracht en bestaat uit een stappenplan voor begeleiders waarbij gezocht wordt naar alternatieven om onvrijwillige zorg zoveel mogelijk te voorkomen. Om een zorgvuldige afweging te maken is samenwerking tussen personen uit verschillende vakgebieden belangrijk. Het Stappenplan Wet zorg en dwang kan daarbij helpen.

Ga naar het stappenplan

Methoden invoeren binnen zorgorganisaties

In dit project kijken de onderzoekers niet alleen naar het effect van deze methoden. Ook onderzoeken ze wat de beste manier is om deze methoden in te voeren binnen zorgorganisaties. Dit doen ze samen met een leerwerkgemeenschap.

De leerwerkgemeenschap Met Andere Ogen en Multidisciplinair Expertise Team is al van start gegaan. Deze bestaat uit zorgprofessionals verbonden aan de volgende zorgorganisaties:

Prisma
S&L zorg
Amerpoort
’s Heeren Loo
Ervaringsdeskundige cliënten
Onderzoekers van de Vrije Universiteit

Werkwijze leerwerkgemeenschap

Zij delen kennis en ervaring met elkaar over het invoeren en verspreiden van nieuwe methoden in de gehandicaptenzorg. In het najaar zal ook de leerwerkgemeenschap met betrekking tot het Wegingskader starten. Binnen de leerwerkwerkgemeenschap is ieders kennis van waarde. Deelnemers van zorgorganisaties leren van elkaar over implementatie-hindernissen en mogelijke oplossingen hiervoor.

Ook de inbreng van ervaringsdeskundigen is waardevol. Zij zijn degenen die langdurig met nieuwe methoden te maken krijgen. De onderzoekers brengen wetenschappelijke kennis in, bijvoorbeeld over bewezen 'implementatie-interventies'. Zo wordt in de leerwerkgemeenschap samen gezocht naar de beste aanpak voor het invoeren van de verschillende methoden gericht op het vergroten van vrijheid en veiligheid.

Methoden over implementatie

Zorgprofessionals en ervaringsdeskundigen van de leerwerkgemeenschap groeien binnen het leernetwerk uit tot experts op het gebied van het invoeren van methoden om onvrijwillige zorg terug te dringen. Met deze kennis kunnen zij zowel hun eigen organisatie als andere organisaties laten leren over de methoden en over hoe je deze invoert in een organisatie.