Emotionele ontwikkeling
Voor ieder mens, met of zonder verstandelijke beperking, gelden dezelfde menselijke behoeften. Naast de basisbehoeften zoals eten, drinken en slapen, is het emotionele welbevinden erg belangrijk. Mensen hebben het nodig om zich veilig, verbonden, gewaardeerd en competent te voelen en om zelf regie op hun eigen leven te kunnen uitoefenen. Deze behoeften zijn aanwezig vanaf de geboorte en blijven het hele leven van belang.
Schaal voor Emotionele Ontwikkeling
In de praktijk blijkt dat kennis van het niveau van de emotionele ontwikkeling nodig is om de begeleidingsstijl goed aan te kunnen laten aansluiten. Prof. dr. Anton Došen heeft de basis gelegd voor de praktische toepassing van het concept emotionele ontwikkeling. Met de door hem ontwikkelde Schaal voor Emotionele Ontwikkeling (SEO) kan naast de verstandelijke ontwikkeling en sociale vaardigheden, de emotionele ontwikkeling in kaart worden gebracht. Bekijk hier op de website van de CCE (Centrum voor Consultatie en Expertise) een video-portret van Anton Došen.
Deze verschillende gebieden kunnen uiteenlopen qua ontwikkelingsniveau waardoor er sprake is van een disharmonisch ontwikkelingsprofiel. Als dit uit evenwicht is, maakt dat vooral emotioneel kwetsbaar. Vanuit die emotionele kwetsbaarheid kan psychische/psychiatrische problematiek en moeilijk verstaanbaar ontstaan.
Zicht krijgen op de onderliggende emotionele behoeften zorgt ervoor dat de omgeving kan aansluiten bij wat iemand nodig heeft. Draagkracht speelt hier een belangrijke rol, naast het kunnen, is het emotioneel aankunnen essentieel voor een evenwichtige ontwikkeling.
Netwerken en kennisbronnen
Het landelijk netwerk Landelijk Netwerk Emotionele Ontwikkeling (LNEO) vormt een schakel voor uitwisseling van kennis over emotionele ontwikkeling tussen begeleiders en gedragskundigen. Het netwerk wil de diagnostiek, begeleiding en behandeling van mensen met een verstandelijke beperking verbeteren. Klik hier voor contactinformatie.
In Vlaanderen is het expertisenetwerk Emotionele Ontwikkeling (SENS-EO) zeer actief. SENS-EO houdt zich onder andere bezig met het verspreiden van kennis over de Schaal Emotionele Ontwikkeling en het gedachtegoed van Anton Došen. Klik hier voor meer informatie over de activiteiten van SENS-EO. Je kunt daar ook praktische publicaties over emotionele ontwikkeling voor verschillende werkvelden downloaden.
Internationaal houdt NEED (Network of Europeans on Emotional Development) zich op Europees niveau bezig met emotionele ontwikkeling. Neem hier een kijkje op de website. Op verzoek van de NEED-leden is het boekje 'Emotionele ontwikkeling' nu ook beschikbaar in het Engels. Zie hier voor digitale versie.