Emotionele ontwikkeling
Laatst bijgewerkt op: 07-09-2023
Iedereen heeft behoefte aan emotioneel welbevinden: je goed voelen van binnen. Emotioneel welbevinden is nodig om je veilig, verbonden, gewaardeerd en bekwaam te voelen. En om zelf keuzes te maken in je leven. Emotionele ontwikkeling speelt hierbij een grote rol. Daarom is het belangrijk om als begeleider de emotionele ontwikkeling van je cliënt te kennen en er goed rekening mee te houden.
Wat is emotionele ontwikkeling?
Emotionele ontwikkeling betekent hoe goed iemand om kan gaan met gevoelens en relaties. Dit komt neer op iemands emotionele leeftijd. Bij mensen met een verstandelijke beperking blijft de emotionele ontwikkeling vaak achter. Hun emotionele leeftijd ligt dan een stuk lager dan hun echte leeftijd.
Het is belangrijk dat je weet waar je cliënten staan in hun emotionele ontwikkeling. Zo kun je cliënten aanspreken en ondersteunen op een manier die bij ze past. Dat is beter voor hun emotioneel welbevinden. Als je niet goed aansluit op hun emotionele niveau, dan zorgt dat mogelijk juist voor onrust, stress of probleemgedrag.
Fasen van emotionele ontwikkeling
Emotionele ontwikkeling gaat voor iedereen in fasen. Prof. dr. Anton Došen heeft de verschillende fasen van mensen met een verstandelijke beperking beschreven in zijn Schaal voor Emotionele Ontwikkeling (SEO). Met de SEO krijg je een duidelijk beeld van iemands emotionele ontwikkeling. En je komt te weten welke manier van begeleiden bij een fase past.
Iemands emotionele ontwikkeling kan sterk verschillen van de verstandelijke ontwikkeling en sociale vaardigheden. Dan hebben we het over een disharmonisch ontwikkelingsprofiel. Een cliënt is dan vooral emotioneel kwetsbaar. Dat kan leiden tot psychische of psychiatrische problemen en probleemgedrag.
Netwerken en kennisbronnen over emotionele ontwikkeling
Landelijk Netwerk Emotionele Ontwikkeling (LNEO)
Het LNEO helpt bij de uitwisseling van kennis over emotionele ontwikkeling tussen begeleiders en gedragskundigen. Het netwerk wil de diagnostiek, begeleiding en behandeling van mensen met een verstandelijke beperking verbeteren. Wil je meer weten over LNEO? Stuur dan een mail naar Jolanda Vonk of mail Ad van den Broek, de contactpersonen van LNEO.
Expertisenetwerk Emotionele Ontwikkeling (SENS-EO)
SENS-EO is erg actief in Vlaanderen. SENS-EO houdt zich onder andere bezig met kennis verspreiden over de SEO en de ideeën van Anton Došen. Op samvzw.be lees je meer over wat SENS-EO doet. Je kunt daar ook praktische publicaties downloaden over emotionele ontwikkeling voor verschillende werkvelden.
Network of Europeans on Emotional Development (NEED)
NEED houdt zich op Europees niveau bezig met emotionele ontwikkeling. Zo heeft NEED er onder meer voor gezorgd dat er een Engelstalige versie is van de publicatie 'Emotionele ontwikkeling' van Cordaan. Lees meer over NEED op de website van de European Association for Mental Health in Intellectual Disability (EAMHID).
