Communicatie met mensen met een MVB en Totale communicatie
Laatst bijgewerkt op: 05-12-2025
Mensen met een matig verstandelijke beperking (MVB) zijn niet allemaal hetzelfde. De manier hoe ze communiceren, of communicatie begrijpen verschilt per persoon. Hun taalontwikkeling loopt vaak net even anders. Dit betekent dat zij niet altijd goed kunnen leren communiceren.
Totale communicatie
We weten dat bijna iedere cliënt met een MVB ondersteunde communicatie nodig heeft. Communiceer daarom altijd op een manier die passend is voor jouw cliënt en doe dit op verschillende manieren. Zowel verbaal als non-verbaal. Deze basishouding heet ‘Totale communicatie’.
Gebruik hulpmiddelen
Bepaalde hulpmiddelen kunnen cliënten de ruimte geven om hun mening, gevoelens en wensen te delen. Deze hulpmiddelen maken het makkelijker voor de cliënt om te begrijpen wat er gezegd wordt en om zelf iets te zeggen. Hierbij helpt het hen als gesproken taal wordt ondersteund met dingen die je kan zien, zoals:
- gezichtsuitdrukking (mimiek)
- expressie en lichaamshouding
- pictogrammen, tekeningen, voorwerpen, geschreven tekst of gebaren
Tip: betrek altijd een logopedist
Iedere cliënt is anders. Daarom moet goed worden gekeken welk communicatiemiddel het beste bij hem of haar past. Betrek daarom altijd de logopedist in jouw organisatie.
Voorspelbaarheid
Het is belangrijk om cliënten veiligheid te bieden. Dat doe je als begeleider door nabijheid te bieden en voorspelbaar te zijn. Dat betekent dat cliënten weten wat er gaat gebeuren, met wie, en wanneer. Dit geeft rust en vertrouwen. Hiervoor worden vaak vaste patronen en rituelen gebruikt. Dit kan je, als dit nodig is, beeldend maken. Met bijvoorbeeld een planbord of picto-agenda of -kalender. Op deze manier weten cliënten wat er komen gaat en wat er van hen wordt verwacht. Ook voordoen en samendoen zijn belangrijk in de communicatie.