De complexe realiteit van 1-op-1 zorg
Gepubliceerd op: 11-11-2025
Laatst bijgewerkt op: 08-12-2025
In Nederland wordt binnen de gehandicaptenzorg regelmatig zeer intensieve 1-op-1 zorg aangeboden. Dat is zorg waarbij 1 begeleider de hele dag exclusief verantwoordelijk is voor 1 cliënt. Deze vorm van ondersteuning kan veiligheid en rust bieden, maar brengt ook risico’s met zich mee. Dat blijkt uit het eerste onderzoek naar 1-op-1 zorg bij volwassenen in de langdurige gehandicaptenzorg. Uitgevoerd door de Universiteit Leiden, Ipse de Bruggen en het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE).
In het kort
Type tool
Onderzoek
Voor wie
Begeleiders, Kwaliteitsfunctionarissen, Beleidsmedewerkers
Cliëntgroep
Mensen met een beperking, Ernstig verstandelijke beperking plus
Soort kennis
Onderzoek
Ontwikkelaar
LUBEC Universiteit Leiden, Ipse de Bruggen het Centrum voor Consultatie en Expertise
In het onderzoek is met enquêtes en interviews bij betrokkenen uitgevraagd welke factoren een rol spelen bij:
- de start van 1-op-1 zorg
- de impact van 1-op-1 zorg
- onder welke condities 1-op-1 zorg weer afgebouwd kan worden
Aanbevelingen 1-op-1 zorg
De onderzoekers doen een aantal aanbevelingen aan zorgorganisaties en beleidsmakers om 1-op-1 zorg doelgerichter en zo mogelijk ook tijdelijk in te zetten:
- Formuleer bij de start heldere doelen, een tijdpad en structurele evaluatiemomenten. Heb aandacht voor de mogelijke negatieve impact.
- Zie afbouw niet als doel, maar focus op wat er voor deze persoon opgebouwd kan worden. Bijvoorbeeld opbouw van zelfstandigheid, autonomie en sociale contacten. Faciliteer ook teamondersteuning, reflectie, erken de extra tijd en inzet die dit proces kost.
Een compleet overzicht van de resultaten en aanbevelingen voor 1-op-1 zorg lees je in het onderzoeksrapport van het CCE.
Lees het onderzoeksrapport als jijzelf of jouw organisatie 1-op-1 zorg verleent aan cliënten. De resultaten van het onderzoek en de aanbevelingen kunnen je helpen om betere keuzes te maken rondom het verlenen van 1-op-1 zorg.
Lees het onderzoeksrapport en bespreek dit samen met je team.
