Samenwerken met familie en vrijwilligers: visie en modellen

Gepubliceerd op: 12-06-2023

Panel

Het panel gehandicaptensector kreeg deze lente een aan aantal vragen voorgeschoteld over de samenwerking met familie en vrijwilligers. Hier kwamen interessante resultaten uit die je onderaan de pagina bij downloads kunt vinden. Zo was maar één derde er zeker van dat bij hun organisatie een visie of werkwijze op papier staat over deze samenwerking.  

Visie informele zorg

Het is helpend om een visie informele zorg te hebben. In deze visie beschrijf je wat je ambities zijn en waarom. Daarnaast is het goed om na te denken over verantwoordelijkheden en taakverdeling. Wat kunnen familie en vrijwilligers in jullie organisaties doen? Leg deze afspraken vast. Hou ook rekening met ieders grenzen. Deze grenzen zijn vaak heel persoonlijk. Ga hierover in gesprek met familieleden, naasten en vrijwilligers.

Sofa-model: de vier rollen van mantelzorgers

SOFA staat voor Samenwerken, Ondersteunen, Faciliteren en Afstemmen. Deze handelingen zijn ieder gekoppeld aan een van de rollen van een mantelzorger. Het helpt je om op de juiste manier om te gaan met de rol van een mantelzorger van dat moment.

• Samenwerken: partner in de zorg
  Het is belangrijk om familie en naasten in de zorg te erkennen en waarderen. Verken samen hoe de samenwerking er uit kan zien.
• Ondersteunen: hulpvrager bij overbelasting 
  De zorg voor iemand met een verstandelijk beperking kan soms ook zwaar zijn. Overbelasting ligt dan op de loer. Tijdige ondersteuning kan preventief werken.
• Faciliteren: persoonlijke relatie van de client       
  Heb ook oog voor de persoonlijke relatie met de client. Is er bijvoorbeeld ruimte om als gezin iets leuks te ondernemen? Sta open voor initiatieven.
• Afstemmen: expert die alles weet van de hulpvrager
  Familieleden en naasten kennen de client het beste en weten heel goed wat zijn of haar wensen zijn. Zeker als de client dit zelf niet kan verwoorden, zijn zij in de rol van expert essentieel. 

Wifa-model

Vrijwilligers zijn van onschatbare waarde voor cliënten en hun familie en naasten. Een goede samenwerking tussen medewerkers en vrijwilligers is daarom essentieel. Hiervoor zijn heldere afspraken, informatie-uitwisseling en waardering voor elkaars werk essentieel. In het WIFA-model komen al deze aspecten aan bod.

WIFA staat voor: Waarderen, Informeren, Faciliteren, Afstemmen.

• Waarderen: Vrijwilligers zetten zich belangeloos in en dat mag gewaardeerd worden. Door belangstelling te tonen voor hun werkzaamheden, door eens een kaartje te sturen of door het geven van een eindejaarsgeschenk. 
• Informeren: Om hun werk goed uit te kunnen voeren, hebben vrijwilligers de juiste informatie nodig over de cliënt en zijn of haar situatie. Houd hen daarom op de hoogte van dingen die relevant kunnen zijn.
• Faciliteren: Vrijwilligers zijn geholpen als ze beschikken over relevante kennis en als randvoorwaarden goed zijn geregeld. Wat moeten vrijwilligers weten en kunnen om contact te leggen, ondersteuning of hulp te bieden en op te treden in noodsituaties?  
• Afstemmen: Vrijwilligers zijn onderdeel van het team dat betrokken is bij de client en zijn of haar naaste. Stem de werkzaamheden met elkaar af, zodat je niet langs elkaar heen werkt. Ga ook in gesprek over wensen, verwachtingen en grenzen. 

Lees verder: 

• Tips voor goede samenwerking tussen beroepskrachten en vrijwilligers
• WIFA-model 
• SOFA-model: de rollen van mantelzorgers 
• Resultaten uit het Panel Gehandicaptensector