Achtergrond leidraad EVB+
Gepubliceerd op: 07-07-2025
Dit jaar is de leidraad EVB+ verschenen op Kennisplein Gehandicaptensector. Deze biedt een overzicht van methoden die kunnen worden ingezet bij de begeleiding van mensen met een ernstige verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag (EVB+). Eline Roelofsen, coördinator Kennisplatform EVB+, en GZ-psycholoog Rita van Burgsteden vertellen meer over de leidraad. Waarom is de leidraad ontwikkeld? Hoe gebruik je de leidraad? En welke tips hebben zij voor begeleiders, gedragsdeskundigen én naasten?
De leidraad EVB+ is ontwikkeld in samenwerking met Eline Roelofsen van Kennisplatform EVB+. Eline vertelt: vanuit Kennisplatform EVB+ is onderzoek gedaan naar het begeleiden van mensen met EVB+. In de eerste fase van dit onderzoek, het onderzoek ‘EVB+ in beeld!, is onderzocht welke methoden worden gebruikt voor het begeleiden van mensen met EVB+.'
'Een werkgroep bestaande uit gedragsdeskundigen, begeleiders en behandelaren heeft deze lijst van methoden verder uitgewerkt. Ook maakten ze een overzicht van de behandelmogelijkheden. Deze overzichten waren de basis voor de leidraad EVB+. GZ-psycholoog Rita van Burgsteden speelde een belangrijke rol in het actueel maken en verder uitwerken van de methoden. Ook heeft zij geholpen bij het verzamelen van de juiste contactgegevens bij elke methode.'
Een werkgroep bestaande uit gedragsdeskundigen, begeleiders en behandelaren heeft de lijst van methoden verder uitgewerkt. Deze overzichten waren de basis voor de leidraad EVB+.
Eline Roelofsen, coördinator Kennisplatform EVB+
Waarom een leidraad EVB+?
Het Kenniscentrum EVB+ is opgericht om kennis over EVB+ toegankelijker te maken voor iedereen die met de doelgroep werkt. Volgens Eline past de ontwikkeling van deze leidraad daar goed bij: 'Het is fijn dat er nu een overzicht is van methoden die geschikt zijn voor de begeleiding van mensen met EVB+. Er zijn veel methoden in de gehandicaptenzorg, maar weinig die echt passen bij mensen met EVB+. Je zoekt naar methoden die rekening houden met hun verstandelijke beperking én met het feit dat ze soms flink actief zijn, snel het overzicht verliezen en dan ingewikkeld gedrag kunnen laten zien.' Rita voegt toe: 'De leidraad helpt je als je het even niet meer weet of als je denkt: ik heb alles al geprobeerd.'
De leidraad helpt je als je het even niet meer weet of als je denkt: ik heb alles al geprobeerd.
Rita van Burgsteden, GZ-psycholoog
Selectie van de methoden voor de leidraad
Bij het samenstellen van de leidraad EVB+ is goed gekeken naar welke methoden echt van meerwaarde zijn voor begeleiders en naasten. Eline licht toe: 'We zijn gestart met de overzichten van de werkgroep. Daaruit hebben we methoden gekozen die echt gaan over de begeleiding van mensen met EVB+ en die antwoord geven op vragen uit de praktijk.' Niet alles werd meegenomen. 'Methoden zoals Schalock en Driehoekskunde zijn bijvoorbeeld niet specifiek voor deze doelgroep. Die hebben we bewust weggelaten.'
Tegelijk is er ook ruimte gemaakt voor nieuwe methoden. 'We hebben bijvoorbeeld de methode "Beweging-als-houvast" toegevoegd. Sommige methoden zijn niet toegevoegd, omdat we daar geen contactpersoon van konden vinden. Ook zijn behandelmethoden niet opgenomen, omdat de leidraad zich vooral richt op begeleiders en ouders.'
Leidraad EVB+ geeft zorgprofessionals handvatten
In opleidingen tot begeleider of gedragsdeskundige leer je altijd wel iets over methoden in de gehandicaptenzorg. Maar in de praktijk is die kennis soms niet genoeg. Rita legt uit: ‘Je vraagt je als begeleider of gedragsdeskundige bijvoorbeeld af of een methode voor een andere doelgroep ook bruikbaar is bij EVB+. De leidraad biedt dan houvast. Je kunt vertrouwen op deze zorgvuldig geselecteerde methoden, samengesteld door gedragsdeskundigen en ervaren begeleiders. Dat vertrouwen is belangrijk, juist omdat begeleiders bij deze doelgroep vaak met machteloosheid te maken hebben.’
Leidraad biedt ook inspiratie voor scholing
Verder benadrukt Rita ook dat elke zorgorganisatie aan scholing doet en dat het heel nuttig kan zijn om de leidraad door te nemen om zo tot ideeën voor scholing te komen. ‘Om een methode goed te kunnen toepassen, is er vaak scholing nodig. Dit beschrijven we ook heel duidelijk in de leidraad. Als je interesse hebt in een methode, zou het een reden kunnen zijn om zorgprofessionals hierin te scholen.’
Tips voor begeleiders en naasten
De leidraad EVB+ geeft op een heldere manier informatie over methoden die kunnen helpen bij de begeleiding. Rita en Eline hebben de volgende tips aan begeleiders en naasten voor het gebruik van de leidraad:
- 'Ook als niets lijkt te werken, kun je een methode aandragen als begeleider of als naaste', volgens Rita. 'Vraag bijvoorbeeld: hebben jullie dit al geprobeerd? Of: kan ik iets doen?'
- 'Ik hoor vaak dat het fijn is om een rugzak te hebben met verschillende benaderingswijzen. Zo kun je uitproberen wat er past bij de specifieke persoon die je begeleidt', aldus Eline.
- 'Soms werkt het beter om één methode wat langer vol te houden dan steeds iets nieuws te proberen', aldus Rita.
Bekijk de leidraad EVB+
De leidraad EVB+ is bedoeld als steun in de rug. Of je nu professional bent of naaste, het is een hulpmiddel om richting te vinden in situaties die soms uitzichtloos lijken. Bekijk de leidraad EVB+.
Nieuw in deze leidraad is dat je bij elke methode of elk kennisproduct een onderbouwing vindt. De onderbouwing wordt steeds belangrijker in de sector.