Naar hoofdinhoud Naar footer

Heijkoop

Gepubliceerd op: 16-11-2021

Laatst bijgewerkt op: 17-01-2025

De methode Heijkoop helpt begeleiders en familieleden om op een nieuwe manier te kijken naar hun cliënt of familielid. Dat heeft een grote invloed op de dagelijkse contacten tussen hen. Begeleiders letten meer op de lichaamstaal van cliënten en reageren daar op een persoonlijke manier op.

In het kort

Type tool

Lesmateriaal, Methode, Leidraad

Voor wie

Ernstig meervoudige beperking , Verstandelijke beperking , Ernstig verstandelijke beperking plus

Auteur

Jacques Heijkoop

ISBN

9789463013116

Uitgever

Heijkoop Academy

De methode Heijkoop laat begeleiders en familieleden met een andere blik naar de cliënt te kijken. Zo zien zij signalen die ze eerder niet opmerkten of als betekenisloos beschouwden.

Door videoanalyse zien begeleiders en familieleden nieuwe kanten zien van de beleving, emoties en communicatie van de cliënt. Hierdoor zien ze ook de invloed van hun eigen emoties en uitleg op hoe ze naar de cliënt kijken.

Dit leidt tot meer open, betrokken en afgestemd contact. Begeleiders begrijpen hun cliënten beter en ondersteunen hen bij wat ze doen. Voor cliënten betekent dit een meer ontspannen en persoonlijk contact waarin ze zich gezien en begrepen voelen.

De 5 instrumenten

De methode Heijkoop bestaat uit verschillende modules, ook wel instrumenten genoemd:

  • Ontdekkend Kijken
  • Videotraining
  • Constructieve Hantering Probleemgedrag
  • Functioneringsprofiel
  • Relatiedynamiek

Wat is het doel van de methode Heijkoop?

De methode Heijkoop zorgt dat de deelnemers zich goed bewust zijn van de unieke lichaamstaal van cliënten. Ze leren te kijken naar hun persoonlijke beleving, hun emoties en hun manier van oriënteren, contact maken, communiceren, initiatieven nemen en oplossingen bedenken.

De methode laat de deelnemers ook het standpunt van de cliënt innemen. Dit heeft als direct effect dat het contact tussen de begeleider en de cliënt bijna vanzelf opbloeit en actiever en dynamischer wordt. Daarnaast zorgt het dat ze allebei invloed hebben op het contact en ze veel meer samenwerken.

Door op verschillende manieren te kijken krijg je als begeleider een goed beeld van hoe een cliënt functioneert. De methode Heijkoop heeft ook een videotraining, waarin begeleiders tips krijgen om hun manier van begeleiden te verbeteren.

Wanneer gebruik je deze methode?

De methode Heijkoop helpt je als begeleider in de volgende situaties:

  • een verstoorde relatie door probleemgedrag;
  • een onverwachte terugval in hoe de cliënt functioneert;
  • herstel van de dynamiek in de relatie;
  • overdracht van bestaande naar nieuwe relaties.

Professionals over de methode Heijkoop (video)

In deze video vertellen verschillende zorgprofessionals die werken met de doelgroep EVB+ hoe de methode Heijkoop werkt. Ook delen zij hun ervaringen met de methode.

Casus oudere cliënt

Mevrouw Smith kan soms van het ene op het andere moment heel boos worden. Het lijkt alsof er iets is wat haar enorm irriteert. Begeleiders weten niet wat dat is. Op welke manier kun je het gedrag van cliënten en de reacties daarop helder krijgen?​

Casus EMB

Merel zit niet lekker in haar vel. Ze lijkt steeds meer in zichzelf gekeerd. Zou het te maken hebben met verdriet over het overlijden van haar vader of zou ze zich vervelen? Het team zit niet op een lijn. Kun je met videoanalyse Ontdekkend Kijken meer te weten komen over haar belevingen, emoties en de betekenis van haar lichaamstaal?​

Casus EVB+

Erik bijt regelmatig hard op zijn duim. Het lijkt of hij de begeleider uitdaagt met dit gedrag. In de videobijeenkomst Ontdekkend Kijken met het team en de ouders lukt het om hem opnieuw te leren kennen, zonder oordeel. Er ontstaat een proces van opnieuw aansluiten bij Erik, aanpassen bij zijn mogelijkheden en afstemmen op wat Erik per moment laat zien aan de ander. Kun je vaker zien wat hij doet voor het bijten en daarop ingaan?

Doelgroep

Je kunt de methode Heijkoop gebruiken voor:

Hoeveel tijd kost het?

Bij de methode Heijkoop kost het je een uur om te inventariseren 'Wat er speelt'. Daarnaast zijn er 3 werkbijeenkomsten van 2 uur en kost het je 1 uur voorbereiding voor onder andere videobeelden maken.

Materiaal

Video-opnameapparatuur en beeldscherm, boeken, werkformulieren.

Wie kan met deze methode werken?

De methode Heijkoop is geschikt voor iedereen die:

  • de opleiding Ontdekkend Kijken aan de Heijkoop Academy heeft gevolgd;
  • een leidinggevende, adviserende of coachende functie heeft;
  • een groepsgesprek kan leiden;
  • kennis op hbo-niveau tot zich kan nemen.

Familieleden worden altijd uitgenodigd. Kunnen zij om de een of andere reden niet meedoen aan de werkbijeenkomsten? Dan zoekt de teamleider naar een andere manier om de bewustwording over de cliënt met hen te delen. Een teamlid bekijkt bijvoorbeeld samen met de familieleden de videobeelden en vertelt wat bij de videoanalyse naar voren kwam.

Onderbouwing bruikbaarheid bij verschillende doelgroepen

De methode Heijkoop is ontwikkeld door Jacques Heijkoop, die is overleden in 2023. De Heijkoop Academy zet de opleiding en trainingen voort. De methode is landelijk bekend en gewaardeerd.

Hier lees je meer over de onderbouwing per doelgroep.

Research based. Kennis op basis van onderzoek. 

Beoordeling

Er is geen onderzoek gedaan naar de effectiviteit van deze methode.

Research based. Kennis op basis van onderzoek. 

Beoordeling

De methode Heijkoop is ontwikkeld op basis van inzichten uit eerder onderzoek. Ervaringen zijn positief. Dit is beoordeeld op basis van de volgende bronnen: 

Evidence based. Kennis op basis van onderzoek naar de werkzaamheid.

Beoordeling

Webb, J.C. (2017). The use of Discovery Awareness in Intellectual Disability Services: Examining a European approach to challenging behaviour in a UK setting. Nottingham, Verenigd Koninkrijk: University of Nottingham.

Onderdeel van leidraden

Deze tool is onderdeel van de Leidraad Oud en Gelukkig, de Leidraad EMB én de Leidraad EVB+ in het vizier. In de leidraden vind je meer kennisproducten voor de specifieke doelgroepen.