Belang van ervaringsdeskundigen in jouw organisatie

Een ervaringsdeskundige die in jouw organisatie werkt: dat is van onschatbare waarde. Maar hoe geef je dat handen en voeten? Tijdens de lerende netwerkbijeenkomsten voor Begeleiding à la carte (Volwaardig leven) in oktober deden de deelnemers kennis op en deelden ze hun inzichten met elkaar. Want een ervaringsdeskundige kan op heel veel manieren iets betekenen.

‘Gewoon doen,’ zegt ervaringsdeskundige Ellis Jongerius op de vraag hoe je de inzet van ervaringsdeskundigheid kunt organiseren. Zij werkt inmiddels al 11 jaar als ervaringsdeskundige en trainer bij de LFB, een belangenorganisatie voor en door mensen met een verstandelijke beperking.

Veel meer mogelijk dan je denkt

‘Bij het inzetten van ervaringsdeskundigen is veel meer mogelijk dan je misschien denkt,’ vult coördinator van het Kennisplein Gehandicaptensector Hilair Balsters aan. ‘Daarbij is het belangrijk om het klein, concreet en behapbaar te maken.’

Wat is een ervaringsdeskundige?

‘Het werkt goed om breder te kijken,’ geeft Ellis als tip. ‘Heb oog voor de ontwikkeling van de ervaringsdeskundige. Dan kan je zoveel meer. De vraag is daarnaast wanneer iemand nou echt ervaringsdeskundige is. We doen immers allemaal ervaringen op. Maar de meerwaarde van ervaringsdeskundigen is dat zij hun persoonlijke kennis en ervaring goed weten te gebruiken, dat weten over te dragen en daarbij de ervaringen van anderen meenemen. De ervaringsdeskundigen komen daarbij goed tot hun recht als zij samenwerken met andere partijen die de zorg willen verbeteren.’

Beter luisteren

‘Wij willen graag ervaringsdeskundigen inzetten,’ vertelt een van de deelnemers. ‘We hebben namelijk gemerkt dat we al snel de neiging hebben om voor een ander te denken. Ervaringsdeskundigen kunnen ons helpen om beter te gaan luisteren.’ ‘Om ervaringsdeskundigen in te zetten, moeten we stoppen met ‘smoezen’ verzinnen om het toch niet te doen,’ vertelt een andere deelnemer. ‘Het vraagt om een cultuur van vertrouwen, respect, gedeelde verantwoordelijkheid, vrijheid en ruimte.’

Smoezenparade

Ellis liep samen met de deelnemers door de smoezenparade heen: opgehangen kaartjes met smoezen erop geschreven. ‘Dat is nu nog te vroeg, dat komt later wel,’ is bijvoorbeeld een veelgehoorde smoes. ‘Terwijl het nooit te laat is om meteen te beginnen,’ reageert Ellis. ‘Van uitstel komt afstel. Bovendien, als je de zorg wilt verbeteren, moet je mensen met een beperking echt betrekken. Je wilt het immers niet over mensen hebben, maar met mensen zelf in gesprek gaan.’ Een andere veelgehoorde smoes is dat een organisatie al contact met de cliëntenraad heeft. Ellis: ‘Maar ik vind dat heel summier. Je kunt ervaringsdeskundigen voor nog zoveel meer rollen inzetten.’