Teamklimaat bepalend voor omgaan met agressief gedrag
Welke impact heeft agressief gedrag van mensen met een (licht) verstandelijke beperking op de relatie met hun begeleiders? Daarover ging het onderzoek van Maartje Knotter. Maartje keek vooral naar de wisselwerking tussen het (team van) begeleiders en de cliënt die dit gedrag vertoont.
Stressfactor
Agressie zet de relatie tussen een begeleider en een cliënt sterk onder druk, zo geeft Maartje aan in haar onderzoek. De dreiging die uitgaat van agressie is een enorme stressfactor voor begeleiders. Een reactie kan zijn om het veiligheidsrisico voor zowel de begeleider als de cliënt te verkleinen door de vrijheid van de cliënt in te perken. Deze maatregelen kunnen op hun beurt weer aanleiding geven tot nieuwe agressie. De kans is dan groot dat je met elkaar in een negatieve spiraal belandt.
Afwijkende meningen
Maartje zag in haar onderzoek dat teams die zelf hun eigen klimaat uitstekend vonden, toch vaak agressie zagen als een bedreiging, waar ze vrijheidsbeperkende maatregelen tegen konden inzetten. Alle teamleden waren het erover eens dat ze agressie afwezen. Toch zegt ze dat niet de mate van overeenstemming over lastige kwesties bepaalt hoe veilig een team is. Juist de ruimte voor andere, afwijkende meningen bepaalt die veiligheid. Denk aan voorbeelden van nieuwe mensen die met frisse ideeën teams binnenkomen, maar veel moeite hebben om die te laten landen binnen de bestaande structuur. Maartje vindt structurele intervisie dan ook heel belangrijk voor een veilig teamklimaat.
Continu in gesprek
‘Wanneer een cliënt tijdens jouw dienst zich zeer agressief gedroeg, je de hulp van een collega nodig had en jullie er uiteindelijk zelfs de back-up bij moesten halen, dan besef je dat teamklimaat het allerbelangrijkste is wanneer het gaat om omgaan met agressie’, zegt Maartje. ‘Je moet intensief en continu met elkaar in gesprek zijn over de houding en de mening van elke teamlid.’
Dit artikel is gebaseerd op een interview met het Centrum voor Consultatie en Expertise. Hierin vertelt Maartje over de praktische toepassingen van haar onderzoek over hoe begeleiders en mensen met een (licht) verstandelijke beperking dagelijks met elkaar omgaan. Zij promoveerde begin 2020 op dit onderzoek.
Deel deze pagina via:
