Naar hoofdinhoud Naar footer

RIVM-onderzoek laat belang van hygiënisch(er) werken zien

Door ‘schoon’ te werken voorkom je de overdracht van bacteriën en verklein je ook de kans op verspreiding van resistente bacteriën. We weten het wel, maar handelen we er ook naar? En hoe groot zijn de risico’s in de gehandicaptenzorg? Het RIVM onderzocht het, RIVM-medewerkers Manon Haverkate en Tessa Langeveld vertellen erover.

Hygiënisch werken hoort bij goede zorg. Toch is ‘schoon werken’ in de dagelijkse praktijk niet altijd vanzelfsprekend. Dat moet anders, want antibioticaresistentie (ABR) is een reëel gevaar met grote gevolgen. Oók in de gehandicaptenzorg. 

Ga naar de 8 tips

Grote verschillen

‘Kenmerkend voor de gehandicaptensector zijn de grote verschillen tussen cliënten, zorg- en woonvormen, en medewerkers’, zegt Tessa. ‘Dat maakt dat sommige groepen extra kwetsbaar zijn om infecties op te lopen en over te brengen. Denk bijvoorbeeld aan een kind met ernstige meervoudige beperkingen en een grote zorgbehoefte dat voortdurend speeksel verliest, met de taxi naar het kinderdagcentrum gaat en regelmatig een ziekenhuis bezoekt. Of een LVB-jongere met weinig hygiënebesef die middenin een woonwijk woont met gemeenschappelijk sanitair en veel sociale contacten bij de dagbesteding.’

Verspreiding en een uitbraak voorkomen

Juist door die verschillen is het lastig een uniforme aanpak te ontwikkelen. ‘Met uitzondering van de basishygiëne’, zegt Manon. ‘Dat is nog niet vanzelfsprekend en dat geldt eigenlijk voor de hele sector. Ook omdat veel medewerkers een agogische opleiding hebben gevolgd waarin vaak weinig aandacht is voor hygiëne in de dagelijkse omgang. Dat dat kan leiden tot verspreiding en een uitbraak hebben we ook in deze sector al gezien. Bijvoorbeeld van het norovirus, maar ook van de MRSA-bacterie die resistent is voor een aantal veelgebruikte antibiotica en dus lastig te bestrijden is.’

Wil je nu al weten hoe je hygiënischer kunt werken? Lees de 8 tips!

De belangrijkste conclusies uit het RIVM-onderzoek

  • De doelgroepen zijn heel verschillend met elk hun eigen medische en gedragsproblemen. Eén aanpak is dus minder geschikt: maatwerk op locatie is belangrijk.
  • Basishygiëne is in de gehele sector niet vanzelfsprekend, mede omdat dit in de opleiding van veel medewerkers niet voldoende aan bod komt.
  • Er is behoefte aan voorlichting en een goede balans tussen huiselijkheid en veiligheid.
  • De risico’s zijn niet overal even groot. Extra aandacht is bijvoorbeeld nodig voor woonlocaties met gemeenschappelijk sanitair, plekken met veel contactmomenten (zoals dagcentra), mensen met LVB (wegens onvoldoende hygiënebesef) en mensen met EMB (door de intensieve zorg met vaak veel ziekenhuisbezoeken).
  • Er moet meer aandacht komen voor aansluitende en up-to-date richtlijnen (wat te doen bij een uitbraak?) en voor het kweek- en antibioticavoorschrijfbeleid.