Behandeling van epilepsie en epileptische aanvallen
De meeste mensen met epilepsie slikken medicijnen, zogenoemde anti-epileptica. Behandeling richt zich op het verminderen van aanvallen en het verminderen van de ernst van de aanval. Behandelen kan met anti-epileptica medicijnen, een ketogeen dieet, een hersenoperatie, Deep Brain Stimulation (DBS) en/of Nervus Vagus Stimulatie (NVS).
Epilepsiemedicijnen: Anti-epileptica
Behandeling met medicijnen is meestal langdurig: meerdere jaren tot soms een leven lang. De medicijnen onderdrukken de aanvallen, ze genezen de epilepsie niet. Op grond van het soort aanvallen en de vorm van epilepsie kiest de neuroloog een medicijn. In principe is dat het middel met de minste bijwerkingen. Wanneer dit niet effectief blijkt, wordt een ander middel of een combinatie van middelen geprobeerd.
Ketogeen dieet
Het ketogeen dieet wordt toegepast bij:
- (Jonge) kinderen en soms volwassenen met een complexe vorm van epilepsie.
- Waarbij medicijnen die niet voldoende werking hebben (of tot onaanvaardbare bijwerkingen leiden).
- Epilepsiechirurgie geen behandeloptie is gebleken.
Het principe van het ketogeen dieet berust op een vetrijke voeding met weinig koolhydraten en een normale hoeveelheid eiwitten. Het lichaam mist de koolhydraten en zoekt dan een andere energiebron. Het lichaam schakelt over op vetverbranding. Hierbij komen ketogene stoffen vrij. Deze stoffen kunnen bijdragen aan het verminderen van aanvallen. Regelmatig moeten de ketonen in de urine worden gemeten.
Hersenoperatie: epilepsiechirurgie
Epilepsiechirurgie, een hersenoperatie, heeft als doel patiënten aanvalsvrij te maken. Patiënten komen in aanmerking voor epilepsiechirurgie als:
- Ze ondanks medicijnen aanvallen houden die hun leven ernstig beïnvloeden.
- De aanvallen afkomstig zijn van één gebied in de hersenen.
- Dit gebied - de epilepsiehaard - te verwijderen is zonder dat de operatie tot aanzienlijke schade leidt zoals verlamming, spraak- of geheugenverlies.
Het mogelijke effect van de operatie moet dus opwegen tegen de risico’s. Aan de operatie gaat een uitgebreid selectietraject vooraf.
Deep Brain Stimulation (DBS)
Deep Brain Stimulation (DBS) kan een behandelmethode zijn voor (volwassen) patiënten met epilepsie bij wie medicatie onvoldoende resultaat oplevert en voor wie epilepsiechirurgie geen optie is gebleken. DBS is in Nederland een voor epilepsie nieuwe behandelmethode.
Bij DBS wordt gebruik gemaakt van een neurostimulator, een soort pacemaker, die in het lichaam wordt ingebracht en vervolgens onderhuids met geleidingsdraadjes wordt verbonden met de hersenen. De stimulator wordt enkele weken na de implantatie ingesteld. Het vinden van de beste instelling met het meeste resultaat kan enige tijd duren. Bij DBS-therapie wordt geen hersenweefsel verwijderd. Als de behandeling niet werkt of niet goed wordt verdragen, kan het DBS-systeem worden uitgezet of in zijn geheel worden verwijderd. DBS-therapie wordt meestal in combinatie met anti-epileptische medicatie toegepast.
Nervus Vagus Stimulatie (NVS)
Nervus Vagus Stimulatie (NVS) is een behandeling die wordt toegepast om epileptische aanvallen te onderdrukken als medicijnen onvoldoende helpen en een hersenoperatie niet mogelijk is. Zowel kinderen als volwassenen kunnen op deze manier worden behandeld. Bij ongeveer 30% van de patiënten treedt vermindering van de aanvallen op. Bijwerkingen zijn relatief gering.
De nervus vagus is een belangrijke zenuw in de hals die de hersenen met andere delen van het lichaam verbindt. Het prikkelen (stimuleren) van deze zenuw kan epileptische aanvallen verminderen. Tijdens een operatie wordt een klein apparaatje (stimulator) aangebracht direct onder de huid of onder de borstspier. Deze wordt via een elektrode verbonden met de zenuw. De stimulator kan op afstand worden ingesteld om op bepaalde momenten een prikkel te geven.