Weet jij of iemand met een verstandelijke beperking pijn heeft?

Gepubliceerd op: 07-12-2021

Mensen met een verstandelijke beperking kunnen niet altijd aangeven dat ze ergens pijn hebben. Bovendien herkennen verzorgers of begeleiders de signalen vaak niet. Herkennen en behandelen van pijn kan het leven van mensen met een verstandelijke beperking aanzienlijk verbeteren. Een poster en een factsheet helpen je pijn te herkennen bij je cliënten.

Pijnsignalen herkennen

Hoe komt het dat begeleiders pijn bij mensen met een verstandelijke beperking minder goed herkennen?

Omdat mensen langer leven, hebben meer mensen met een verstandelijke beperking last van ziekten en ongemakken die horen bij ouder worden.
Vaak kunnen zij niet aangeven waar zij last van hebben.
Zorgmedewerkers herkennen de signalen vaak onterecht niet als pijnsignalen.
Door eerdere nare ervaringen proberen sommigen cliënten te verbergen dat ze pijn hebben omdat ze bang zijn voor wat er met ze zal gebeuren.
Begeleiders die tijdelijk voor iemand zorgen kennen de cliënt minder goed en zullen een kleine verandering in zijn gedrag minder snel als pijnsignaal inschatten.
Iemand met dementie kan vaak niet aangeven waar hij in het lichaam pijn voelt.
Vaak denken mensen onterecht dat iemand met een verstandelijke beperking een hoge pijndrempel heeft.

Een cliënt heeft pijn, en dan?

Als je merkt dat een cliënt pijn heeft:

Ga met de cliënt naar de huisarts. Jouw ervaring met de cliënt helpt de arts bij de diagnose.
Overleg met een leidinggevende bij twijfel over de juiste pijnbehandeling.
Ga na of de cliënt goed zit met voldoende steun.
Kijk of je zonder medicijnen iets kan doen tegen de pijn. Denk daarbij aan massage, muziek of een warm bad. Door de ontspanning zal de cliënt de pijn meestal beter kunnen verdragen.

Handige tools

Hier vind je een aantal handige tools onder andere van De Joseph Rowntree Foundation (Engelstalige) tools die zijn gemaakt over het herkennen van pijn bij mensen met een verstandelijke beperking of dementie.

Bekijk de praktische handreiking voor verzorgenden en begeleiders (download onder aan de pagina).
Download de poster over pijn herkennen onderaan de pagina. Deze kun je printen op A3-formaat en ophangen.
Lees de factsheet met ervaringen en aanbevelingen (download onder aan de pagina).
Speciaal voor huisartsen is er een handreiking ontwikkeld (download onder aan de pagina).
Het zorgprogramma pijn van Ipse de Bruggen. Is een voorbeeld van hoe methodisch werken bij diagnostiek en behandeling van pijn bij mensen met een verstandelijke beperking kan worden vormgegeven.(Download onderaan de pagina). Bij dit document is ook een korte toelichting/leeswijzer toegevoegd. Hierin staan ook de contactgegevens.