Ervaringsleren en innovatie in de inclusieve wijk Kloostervelden

Een persoonlijke blik: het verhaal van Roland Lahaye

De dag begon met een indrukwekkend verhaal van Roland Lahaye, bewoner van Kempenhaeghe sinds 2011. Ondanks zijn zware beperking, een open rug, en een leven dat anders liep dan hij ooit had gepland, vond Roland zijn eigen weg. Hij volgde een hbo-opleiding en zet zich nu in als vrijwilliger voor mensen met dementie en als kunstdocent. Bovendien is hij actief als expert by experience bij Buro MEGA, waar hij anderen helpt om de leefwereld van mensen met een beperking beter te begrijpen.

Roland’s verhaal gaf deelnemers meteen een diepgaand inzicht in de uitdagingen en mogelijkheden van het leven met een beperking. Zijn woorden benadrukten het belang van zelfregie en zingeving, thema’s die als rode draad door de hele dag liepen.

Ervaringsleren: voelen wat het betekent

Een kernonderdeel van de excursie was het ervaringsleren, begeleid door Mandy Saes, autismespecialist en crisisbegeleider, en Inge Botteram, videocoach en activiteitencoördinator. Deelnemers gingen aan de slag met zintuiglijke oefeningen die ervaringen als overprikkeling, angst en afhankelijkheid nabootsten.

Een voorbeeld: deelnemers moesten een ballon opblazen, dichtknopen, er op gaan zitten terwijl ze een helm droegen, en wachten tot de ballon knapte. Deze fysieke oefening maakte spanning en onvoorspelbaarheid tastbaar. Daarna reflecteerden ze op vragen zoals: 'Wat zou jij kiezen als je epilepsie had? Medicatie, toezicht of privacy?' De Vlaamse deelnemer Koen D’hoore raakte diep onder de indruk: 'Door de oefeningen voelde ik wat het betekent om cliënt te zijn. Dat verandert je blik. Ik neem mee: probeer je diensten te bekijken door de ogen van de cliënt.'

Vervolgens gaf Tamara Streng van Vilans een presentatie over de aanpak van het programma Begeleiding à la carte 2, waarin Kempenhaeghe samenwerkt met andere zorgorganisaties aan het versterken van persoonsgerichte zorg via ervaringsleren. Het uitgangspunt is dat zorgprofessionals écht in de leefwereld van cliënten duiken om betere keuzes te kunnen maken. De aanpak is inmiddels vastgelegd en gedeeld. 

Ontdek hoe ervaringsleren bijdraagt aan vernieuwende persoonsgerichte zorg.

Innovatie in de praktijk: technologie die het verschil maakt

Naast ervaringsleren kwam ook technologische innovatie uitgebreid aan bod. Wouter Vos van Vilans en Vera van Kempenhaeghe presenteerden concrete toepassingen die in de praktijk bijdragen aan veiligheid, comfort en zelfstandigheid.

• Social Robot Ivy ondersteunt dagstructuur en communicatie, en helpt cliënten op een laagdrempelige manier te participeren.
• Slim incontinentiemateriaal verhoogt het comfort, vermindert onnodig verschonen en verbetert de kwaliteit van leven.
• NightWatch detecteert nachtelijke epileptische aanvallen en waarschuwt begeleiders direct, wat de veiligheid aanzienlijk vergroot.

Wouter benadrukte het belang van het delen van ervaringen en kennis: 'Het is waardevol om onze ervaring te delen en hierover het gesprek op gang te brengen. Bijzonder om dit te doen met bijvoorbeeld een Canadese collega.'

Reflectie en verbinding: de Silent Walk en wijkverkenning

Aan het einde van de dag konden deelnemers kiezen uit twee opties: een rondleiding door de wijk met bewoners en begeleiders, die vertelden over kunst, historie en het samenleven in Kloostervelden, of de Silent Walk. Tijdens deze wandeling liepen ze – zonder te praten – mee met mensen met ernstig meervoudige beperkingen, waarbij ze de wijk beleefden met andere zintuigen en vanuit een nieuw perspectief.

De Canadese huisarts Craig Cantin was onder de indruk: 'In Canada zouden deze cliënten in een regulier verpleeghuis wonen. Hier krijgen ze rust, ruimte en aandacht. The clients in residence are lucky to be there.'

Tamara sloot af met een mooie reflectie: 'Wat ik mooi vind, is dat er tijdens zo’n dag over de grenzen van elkaars organisatie, land of functie heen wordt gekeken. Er wordt gezocht naar overeenkomsten en naar waar uitwisseling mogelijk is.'

Samen bouwen aan toekomstbestendige zorg

De excursie naar Kempenhaeghe liet zien dat persoonsgerichte zorg draait om méér dan protocollen en richtlijnen. Het gaat om mensen écht begrijpen en betrekken, om innovatie die aansluit bij de leefwereld van cliënten, en om samen leren, ook over grenzen heen.

Vilans en Kempenhaeghe tonen hiermee een inspirerend voorbeeld voor de gehandicaptenzorg, met een aanpak waarin ervaringsleren, technologie en menselijke maat hand in hand gaan. Het is een uitnodiging om anders te kijken, nieuwe wegen te verkennen en zorg van morgen vandaag al vorm te geven.