Sterfstijlen
Laatst bijgewerkt op: 12-07-2023
Op wat voor manieren gaan mensen met een beperking ermee om dat ze binnenkort sterven? In korte video's spelen acteurs van theatergroep Eenhoorn de 5 zogenoemde 'sterfstijlen' na. Ook lees je op deze pagina over de kenmerken en de waarde van een type sterfstijl.
De verschillende sterfstijlen zijn:
- de sociale sterfstijl
- de onbevangen sterfstijl
- de rationele sterfstijl
- de vertrouwde sterfstijl
- de proactieve sterfstijl
De sociale sterfstijl
In deze video zie je de sterfstijl van het sociale type. Een vrouw vertelt hoe ze met het onderwerp 'sterven' omgaat. Praat ze daarover met haar dochter? En is ze erop voorbereid?
De kenmerken:
- Zolang het goed gaat hebben we het er niet over.
- Mensen richten zich vooral op de ander, plaatsen zichzelf niet op de voorgrond, klagen niet.
- Mensen hebben behoefte aan gezelligheid.
Wat is van waarde voor de sociale persoon?
- Niet klagen, maar dragen.
- Het moet gaan zoals het hoort, zodat anderen er zich prettig bij kunnen voelen.
De onbevangen sterfstijl
In deze video zie je de sterfstijl van het onbevangen type. Het onbevangen type leeft met de dag, denkt niet te ver vooruit en praat liever niet over de dood.
De kenmerken:
- Genieten tot de laatste slok.
- Genieten van het leven zolang het kan, met veel bezoek van vrienden.
- Zelf de grens opzoeken.
Wat is van waarde voor de onbevangen persoon?
- Alles uit het leven halen wat erin zit.
- Korte, concrete informatie geven.
- Niet te ver vooruit kijken.
De rationele sterfstijl
In deze video zie je de sterfstijl van het rationele type. Dit type vindt niet zoveel van de dood, praat er niet over en denkt er niet zoveel over na. De dood is voor dit type het eindstation van een traject waarin nog veel mogelijk is en kan worden uitgezocht. Dit type wil vooral de praktische zaken goed geregeld hebben.
De kenmerken:
- Als de zaken maar goed geregeld zijn!
- Mensen hebben als patiënt een grote behoefte aan professionele kennis, zoals een second opinion.
- Praten zelden over de dood, en maken keuzes op basis van feiten en verstand.
Wat is van waarde voor de rationele persoon?
- Alles goed moet geregeld zijn, vooral voor de nabestaanden.
- Feitelijke informatie en onderbouwen met argumenten.
- Er lijkt geen behoefte aan spirituele zorg, maar alles is vooral op praktische zaken gericht.
De vertrouwende sterfstijl
In deze video vertelt een persoon met een vertrouwende sterfstijl dat voor haar de dood erbij hoort. Als het zover is, wil ze de dingen blijven doen zoals ze deed. Samen met degenen die haar lief zijn.
De kenmerken:
- Ze weten wat goed voor mij is!
- Mensen willen anderen niet tot last zijn, goede verzorging en comfort, niet veeleisend.
- Ze zijn sterk gericht op het gezin, zorgzaam en plichtsgetrouw.
- De dood hoort bij het leven. Je hoeft het er niet over te hebben, maar als het zo ter sprake komt is het ook goed.
Wat is van waarde voor de vertrouwende persoon?
- Belangrijk is om goed voorbereid te worden op wat er komen gaat.
- Er is een groot vertrouwen in het beleid van de artsen, berustend.
De proactieve sterfstijl
In deze video vertelt iemand met een proactieve sterfstijl dat ze al over de dood heeft nagedacht en er ook al dingen voor geregeld heeft. Ze deed dit om haar naasten te ontlasten, maar ook omdat ze graag zelf bepaalt wat er gebeurt in de laatste fase en hoe ze bijvoorbeeld begraven wordt. Ze wil niet betutteld worden, maar wil gelijkwaardig behandeld worden.
De kenmerken:
- Ik bepaal zelf wel wanneer ik eruit stap.
- Mensen willen vooral zelf beslissen over de eindigheid van hun leven.
- Er is geen taboe om over de dood te praten. Eigen regie staat voorop, mondigheid, goed geïnformeerd zijn.
Wat is van waarde voor de proactieve persoon?
- Waardig sterven.
- Zo min mogelijk pijn.
- Een zo kort mogelijke lijdensweg.