Probleemgedrag
Probleemgedrag, ook wel onbegrepen of moeilijk verstaanbaar gedrag genoemd, komt regelmatig voor bij mensen met een verstandelijke beperking. Er zijn geen harde criteria om gedrag als problematisch te definiëren, maar denk bijvoorbeeld aan agressief, zelfverwondend, teruggetrokken of angstig gedrag. De ernst, de duur en de frequentie van het gedrag hebben een grote weerslag op de kwaliteit van leven van de cliënt.
Het is niet eenvoudig om de oorzaken van probleemgedrag te achterhalen. Probleemgedrag is in veel gevallen namelijk het resultaat van interactie tussen de cliënt en z’n omgeving. Om probleemgedrag te kunnen begrijpen, te verminderen of te voorkomen, is het dus belangrijk om breed te kijken naar de hele context rond een cliënt om mogelijke oorzaken te achterhalen. Concreet betekent het dat de oorzaken en oplossingen voor probleemgedrag vindbaar zijn in zowel de persoon, de interactie, de fysieke én sociale omgeving, en de dynamiek tussen die factoren. Het gaat hierbij niet alleen om wat je feitelijk ziet en weet, maar ook om hoe betrokkenen zaken beleven, en welke betekenis aan het gedrag en gebeurtenissen wordt gegeven. Daarnaast kunnen ook belangen of normen en waarden van de cliënt en betrokkenen van invloed zijn.
Iedere situatie waarin probleemgedrag voorkomt, is uniek. Er is dan ook geen standaard aanpak om probleemgedrag op te lossen. Hoe ga je dan te werk? Door de unieke aspecten van de casus centraal te stellen in onderzoek en interventies. Interdisciplinair werken helpt daar verder bij.