Cognitieve gedragstherapie-plus (CGT+)
Gepubliceerd op: 02-06-2021
Laatst bijgewerkt op: 07-05-2025
Cognitieve gedragstherapie-plus (CGT+) is een behandeling voor mensen met een lichte verstandelijke beperking (LVB) met problematisch middelengebruik. De behandeling is erop gericht cliënten meer controle te geven over hun middelengebruik.
In het kort
Type tool
Behandeling, Methode, Leidraad
Voor wie
Begeleiders, Psychologen, Zorgverleners
Cliëntgroep
Licht verstandelijke beperking
Soort kennis
Praktijk, Onderzoek
Het doel van CGT+ is om de verslaving te doorbreken en een terugval in middelengebruik te voorkomen. CGT+ is speciaal ontwikkeld voor cliënten met een LVB. Dit betekent bijvoorbeeld dat er meer wordt geoefend en er meer herhaling zit in de behandeling dan normaal.
De behandeling bestaat uit:
- psycho-educatie (uitleg over hoe dingen werken);
- oefenen met nieuwe vaardigheden: zelfcontrolemaatregelen, zoals afstand nemen of 'nee' zeggen;
- successen belonen.
CGT+ werkt met een handleiding voor behandelaren en een werkboek voor cliënten. Deze boeken kun je tegen betaling bestellen via de website van Perspectief uitgevers.
Bijeenkomsten
Individuele bijeenkomsten en groepsbijeenkomsten wisselen elkaar af bij CGT+. In de individuele bijeenkomsten speelt de vertrouwenspersoon een belangrijke rol. Dit is iemand uit het netwerk van de cliënt die hem of haar kan ondersteunen tijdens de behandeling. Bijvoorbeeld een familielid of vriend, maar het kan zeker ook een persoonlijk begeleider zijn.
Casus
Irene (43) heeft al meerdere behandelingen in de verslavingszorg achter de rug. Meestal stopte ze voortijdig, omdat ze er voor haar gevoel niet zoveel aan had. Haar behandelaren hadden de indruk dat haar beperking hierin een rol speelde: de gebruikelijke behandelingen sloten gewoon niet zo goed aan.
Mede door de aanmoediging van haar begeleider Cees durft Irene een nieuwe poging te wagen om hulp te krijgen. Haar verslavingszorgbehandelaar stelt voor om met CGT+ aan de gang te gaan: praktisch oefenen om controle over je middelengebruik krijgen. Wat is in deze behandeling de rol van Cees?
Fase van verslaving
Fase
- Lichte/matige stoornis
- Matige/ernstige stoornis
Onderbouwing bruikbaarheid
- Practice-based kennis. Kennis op basis van praktijkervaring.
- Research-based kennis. Kennis op basis van onderzoek.
Beoordeling
CGT+ is gebaseerd op cognitieve gedragstherapie (CGT) en motiverende gespreksvoering. Voor de behandeling van verslavingsproblematiek zijn deze technieken al in veel verschillende onderzoeken effectief gebleken.
Qua inhoud lijkt CGT+ sterk op de reguliere CGT voor de behandeling van verslaving bij mensen zonder een LVB. Wel zijn er aanpassingen gedaan in vorm om de behandeling beter te laten aansluiten bij mensen met een LVB.
Er zijn verschillende kleine pilotonderzoeken gedaan naar de bruikbaarheid van CGT+. De resultaten daarvan zijn positief: cliënten gebruiken na de behandeling minder alcohol en drugs en behandelaren zijn positief over het protocol. CGT+ wordt inmiddels breed gebruikt binnen de verslavingszorg, de algemene geestelijke gezondheidszorg en de verstandelijk gehandicaptenzorg.
Deze tool is onderdeel van Leidraad LVB en middelengebruik. Leidraad LVB hoort bij onderzoeksprogramma Gewoon Bijzonder.
