Ouder worden - studiemateriaal Disability Studies

Gepubliceerd op: 30-06-2022

De appelboom staat voor de cirkel van het leven

De boom is van de hand van Saar De Buysere. Elk thema op de website van Disability Studies heeft een boom als introbeeld. Het lesmateriaal van de Quality of life - Circle of Life kreeg de appelboom. We zien de appelboom veranderen door de seizoenen heen. Het blad groeit, bloesem komt en gaat, vruchten verschijnen en groeien uit tot plukfruit, appels vallen en blad verkleurt, de boom gaat zonder blad de winter in. De appelboom staat symboom voor het thema 'Quality of Life - Circle of life,' omdat dit thema inzoomt op de cirkel van het leven. Een rijkgevuld leven is onlosmakend verbonden met momenten van afscheid en pijn. We vinden het belangrijk om te zoeken naar wegen om dialoog en kwaliteitsvolle ondersteuning mogelijk te maken, ook als het gesprek moeilijk wordt en ook in moeilijke tijden.

Gedicht

Van Toon Tellegen

Soms, een enkele keer,
met heel veel moeite en voornamelijk toevallig,
lukt het iemand
om met beide armen zijn verdriet te omvatten.
Hij tilt het op.
Laat de deur niet op slot zijn, nu...
Hij duwt hem open met zijn knie
en loopt met grote breedsporige passen naar buiten.
Kijk uit! roept hij
want het verdriet is zo groot dat hij er niet overheen kan kijken.
en doorzichtig is het nooit.
Ver weg, in een sloot of op een drassige plek
onder poplulieren
of achter een scheve schutting tussen oude autobanden,  
speelgoed, resten van vuur,
gooit hij het neer
en fluitend loopt hij terug naar huis

Voorbeelden op het Kennisplein

Disability Studies in Nederland (DSiN) verzamelde en ontwikkelde les- en studiemateriaal over Kwaliteit van leven, ook als mensen ouder/ziek worden. Een selectie daarvan vind je hier, op het Kennisplein. We zetten er drie voor je op een rij:

Brochure 'Kun je uit de hemel vallen?

In deze brochure lees je over de beleving van de dood en rouwverwerking door mensen met een verstandelijke beperking. Hierin staat de beleving van rouw beschreven per ontwikkelingsniveau en hoe je hier als begeleider het beste mee omgaat. Download de brochure onderaan bij de Downloads.

Rouwkubus van Amerpoort

Ken je de Rouwkubus? Het is een initiatief van Amerpoort: een nieuw hulpmiddel voor ondersteunen bij rouwverwerking. De Rouwkubus is getest en momenteel wordt gekeken hoeveel interesse er is. Lees meer.

Werkboek 'Wat wil ik, als ik niet meer beter word'

Praten over het levenseinde is niet vanzelfsprekend, zeker niet bij mensen met een verstandelijke beperking. Zij worden vaak beschermd tegen moeilijke gespreksonderwerpen. Met NIVEL-handreiking 'Wat als ik niet meer beter word?' wordt het makkelijker het gesprek aan te gaan. Download het werkboek onderaan bij de Downloads.

Kijken

Sofie Sergeant en Saar De Buysere creëren samen met experten in het werkveld beeldmateriaal. 'Dingske', 'Nu en straks' en 'Achter de rouw' zijn in eerste instantie gecreëerd in functie van de dialoog met mensen met een verstandelijke beperking. De tijd en de ervaring wijzen uit dat de beeldboeken ook voor veel andere mensen ondersteunend kunnen zijn in de dialoog. Denk hierbij aan mensen met psychische kwetsbaarheden, kinderen, jongeren, anderstaligen en mensen die het moeilijk vinden om over delicate/existentiële thema's via het woord zich uit te drukken. We zetten ze hieronder voor je op een rij:

• Beeldboek 'Dingske' (over dementie)
• Beeldboek 'Nu en straks' (over palliatieve zorg. Naar aanleiding van dit beeldboek verscheen de documentaire 'Nu en straks' van Joke Nyssen over ziekte en keuzes, communicatie en mensen met een verstandelijke beperking).
• 'Achter de rouw' (hierin wordt de invloed van rouw op de acht levensdomeinen (QOL- Schalock) uitgetekend en in grote puzzelstukken vorm gegeven). 
• Illustraties van Kam Redlawsk

Twee voorbeelden

Bekijk hieronder twee filmpjes die de pijn bij het afscheid nemen mooi in beeld brengen:

Dit filmpje hoort bij 'Droom van een kind': over kinderwens bespreekbaar maken met mensen met een beperking.

Cartoon

Met de boom van Saar De Buysere ging cartoonist René Krewinkel aan de slag. In samenwerking met Desiree Meulemans maakten we kaarten van de cartoons. Omdat beelden soms meer zeggen dan duizend woorden: klik hier voor de cartoon. De cartoon maakt deel uit van de DSiN-cartoonserie `Mixed Forest'.

Literatuur

Onderstaand zetten we bijpassende literatuur voor je op een rij:

• Verdrietkoffers
• Levensverhalen 'het geleefde leven' (dit is een Nederlandstalige website die het terrein van de narratieve gerontologie bestrijkt)
• Boek: Oud, niet oud (over ouderen met beperkingen en inclusie)
• Website: Dementietafel

Laatst bijgewerkt op: 04-09-2020