Slaapapneu
Gepubliceerd op: 29-03-2023
Laatst bijgewerkt op: 22-05-2025
Een slaapapneu is een aandoening waarbij iemand kort stopt met ademhalen tijdens het slapen. Door de ademstops hapt iemand letterlijk naar adem. Op deze pagina lees je meer over slaapapneu en hoe je het herkent.
In het kort
Voor wie
Begeleiders, Zorgverleners, Verpleegkundigen
Cliëntgroep
Verstandelijke beperking
Bij een slaapapneu zijn er 5 of meer ademstops in een uur die langer duren dan 10 seconden. Uiteindelijk krijg je door deze ademstops niet genoeg zuurstof binnen. Hierdoor komt er minder zuurstof in het bloed en juist meer kooldioxide. Daardoor krijgen de hersenen het signaal om even wakker te worden om te ademen. In de praktijk hap je dan naar adem.
Door dit steeds even 'wakker worden' krijgen mensen een chronisch slaaptekort. Je doorloopt namelijk niet de verschillende slaapfases, wat wel belangrijk is. Dat brengt vele lichamelijke en geestelijke gevolgen met zich mee.
Hypopneu
Naast ademstops is het ook mogelijk dat iemand (zwaar) snurkt zónder ademstops. Dit wordt een hypopneu genoemd. Hierbij ademt iemand niet goed door tijdens het slapen.
Een hypopneu kan net zo verstorend zijn voor de slaap als een apneu. Er komt dan namelijk te weinig zuurstof in de longen en koolzuur kan zich opstapelen in het bloed. Koolzuur ademen we normaal gesproken uit als afvalproduct. Bij een hypopneu ademt iemand niet goed uit en kan er dus koolzuur achterblijven.
Waar kun je een slaapapneu aan herkennen?
Er zijn veel verschillende signalen waar je een apneu of hypopneu aan kunt herkennen. Welke symptomen naar voren komen is voor iedereen anders. Een slaapapneu kun je onder meer herkennen aan de volgende signalen:
- snurken
- knijpende of zuigende ademhaling in de nacht
- veel woelen
- reflux (maagzuur dat omhoog komt)
- hoofdpijn
- nachtmerries
- verschrikt wakker schrikken
- verwardheid overdag
- grillig gedrag
- concentratie- en leerstoornissen
- angsten
- valincidenten overdag
- 's nachts moeten plassen
- overdag moe zijn
- ongewild in slaap vallen
- duizelig zijn
- somberheid of depressiviteit
- problemen met zien
- stemmingswisselingen
- droge mond bij het opstaan
- hoge bloeddruk
- hart- en vaataandoeningen
Slaapapneu laten onderzoeken
Voor meer duidelijkheid over slaapapneu kun je je laten onderzoeken op de slaappoli van een regionaal ziekenhuis. Er zijn ook specialistische slaapcentra waar slaaponderzoek mogelijk is, zoals Kempenhaeghe, SEIN en het Nederlands Slaap Instituut.
Uit slaapmetingen die ik de afgelopen jaren heb gedaan, is de grote hoeveelheid mensen met een vorm van slaapapneu opgevallen. Wat ook opvalt, is dat een deel van deze cliënten als belangrijkste (of meest zichtbare en meetbare) symptoom het nachtelijke plassen hadden. Het in kaart brengen van cliënten die veel plassen in de nacht, kan een eerste stap zijn om ademhalingsproblemen in de nacht te signaleren. Al is er niet altijd een oplossing voor de ademstops, het geeft wél mogelijkheid om goed in te zetten op juiste begeleidingsstijl, zoals goede rustmomenten bieden overdag, rekening houden met stemmingswisselingen en alert zijn op mogelijke gezondheidsissues.
Sylvia Loos, slaapexpert
Risicogroepen slaapapneu
Er zijn mensen die een grotere kans op slaapapneu lijken te hebben. Zo lopen de volgende mensen meer risico:
- mensen met een naar achterstaande onderkaak en/of aandoeningen rond de keel of neus;
- mensen met gastro-oesofageale refluxziekte;
- zwangere vrouwen en vrouwen in de overgang;
- ouder wordende mannen;
- mensen met spieraandoeningen (spasmes, verlammingen);
- mensen met vergrote amandelen, vooral kinderen;
- mensen met overgewicht;
- mensen met bepaalde syndromen, zoals het syndroom van Down en het syndroom van Angelman;
- mensen die op hun rug slapen;
- mensen die (ontspannende) medicatie nemen.
Verder lezen over slaapapneu
Op de website van de ApneuVereniging vind je meer informatie over slaapapneu. Ook interessant: de column 'Nat' over een cliënt met slaapapneu.
