Aan de slag met hygiëne en schoon werken: ervaringsverhaal van locatie de Boeier

Door corona en ook door het toenemend aantal infecties bij de Boeier besloten ze met 2 woongroepen waar cliënten met een (licht) verstandelijke beperking wonen, mee te doen aan het programma ‘Samen scherp op schoon werk’. Ook viel het medewerkers en belangenbehartigers, zoals iemand van de cliëntenraad, vaker op dat de hygiëne in sommige ruimtes en appartementen beter kon.

Twee weken voor de deelname van start ging, brak nog het norovirus uit. ‘Hoe vervelend ook, de timing was perfect. De gevolgen van dat virus zitten dan vers in ieders geheugen. De noodzaak om meer aan infectiepreventie te doen, wordt ineens heel voelbaar voor iedereen.’

Nu het kennistraject bijna klaar is, zijn er mooie resultaten bereikt. Inmiddels kijken medewerkers bewuster om zich heen of ruimtes schoon zijn en spreken elkaar aan op de afspraken. Ook cliënten pikken het allemaal heel snel op. Zo worden handpompen aan de muur bijvoorbeeld goed gebruikt.

Kleine stapjes zorgen voor resultaat

Op aanraden van de adviseurs van het programma, gingen de kartrekkers stap voor stap aan de slag. ‘We wilden eigenlijk veel sneller, maar dat had waarschijnlijk veel weerstand opgeroepen. Kleine stapjes achter elkaar – niet tegelijk – zijn noodzakelijk om het voor elkaar te krijgen in tijden van drukte en personeelstekort. De fijne ondersteuning heeft ons enorm geholpen!’

Handhygiëne, algemene ruimtes en de appartementen schoonhouden hadden prioriteit bij het begeleidend team. Later werd ook het huishoudelijk team hierbij betrokken. En cliënten werden vanaf het begin erbij betrokken.

Hygiëne aanpak van de Boeier in 5 stappen

1. Medewerkers en cliënten informeren over infectiepreventie en handhygiëne

Als eerste informeerden de kartrekkers de collega’s bij overleggen en cliënten in bewonersvergaderingen over wat infectiepreventie is en hoe je infecties kunt voorkomen. En hoe en wanneer je handhygiëne toepast, inclusief een rondje langs de handpompen. De voorlichtingsvideo ‘Hygiëne in de gehandicaptenzorg’ laat bijvoorbeeld heel goed zien hoe makkelijk verspreiding via de handen gaat. ‘Cliënten vonden het aflikken van het mes maar vies. Daarna gaat het weer de pindakaaspot in. Maar die dingen gebeuren wel.’ 

Het belang van goede hygiëne werd al snel duidelijk. ‘Er was alleen wat discussie bij collega’s om een doekje over bijvoorbeeld alle lichtknoppen, deurknoppen en arm- en trapleuningen te halen aan het begin van een dienst. Dat leek als veel extra werk. We lieten zien hoe je dat met elkaar in een minuutje kon doen met een alcoholdoekje in iedere hand. Ook vonden sommigen het begin van de dienst onhandig. Aan het einde van een dienst mag ook, als het maar minimaal 1 keer per dag gebeurt.’

2. Bespreken waarom infectiepreventie en een goede handhygiëne belangrijk zijn

‘We doen het vooral voor de gezondheid van onze cliënten die kwetsbaarder zijn dan de doorsnee burger. Daar hebben we het over. Tegelijk is er ook een eigenbelang waar niet altijd aan gedacht wordt. Wat stimuleert, is aangeven “als jij er niet bent, gaat dat ten koste van de zorg voor de cliënt”. Je ziet dat dat raakt en collega’s verder beginnen te denken.’ Een rooster rondkrijgen kan extra lastig zijn bij uitval van veel collega’s door ziekte. ‘Kun je uitval voorkomen? Dan is het roosterprobleem minder groot.’

3. Mensen van de werkvloer mee laten denken en doen

Wil je infectiepreventie verbeteren? Betrek mensen van de werkvloer erbij. ‘We kregen de rest juist mee, omdat wij als directe collega’s kartrekkers waren. Wij begrijpen waar ze het over hebben en wat ze tegenkomen in de dagelijkse praktijk. We snappen wat er nodig is en verplaatsen ons makkelijk in hen, omdat we dat ook bij cliënten doen. Dus we vroegen ons af: Wat zou ons tegenhouden, aanspreken en motiveren? Collega’s uit het management en beleid zijn belangrijk om te faciliteren, juist op het verzoek van de mensen van de werkvloer.’

4. Op een positieve manier vragen wat collega’s nodig hebben

‘Als iets niet goed gaat, ben je er niet met dat alleen zo te zeggen. Bij navraag bleek bijvoorbeeld dat het huishoudelijk team een andere stofzuiger en een ander soort schoonmaakkar nodig had om alles goed schoon te maken. Dat hebben we met steun van de manager geregeld. Belangrijk om de vragen positief te stellen: wat is ervoor nodig om het leuker, makkelijk en beter te maken voor jullie? Ook het schoonmaakschema is bekeken. Nu ruimt een begeleider samen met de cliënt het appartement op de avond voor de huishoudelijk medewerker komt. Deze acties maken veel verschil!’ 

5. Elkaar herinneren aan hygiëne afspraken

Soms wordt wel eens wat vergeten. Wat goed werkt, is elkaar eraan te herinneren: ‘hey, weet je nog, dit hadden we afgesproken’. Hygiëne is een vast onderwerp op het maandelijkse teamoverleg geworden. Zo is er bijvoorbeeld ook de heldere afspraak dat bij een verpleegkundige handeling er geen sieraden worden gedragen, de nagels kort en zonder lak zijn en er goede handhygiëne plaatsvindt.

En cliënten reinigen demonstratief hun handen bij de handpomp, voordat ze de ontmoetingsruimte in gaan. ‘Een heel grappige reminder voor iedereen!’ Leuke spelvormen helpen ook, zoals de Schone smoezenbingo en een memoryspel samen met cliënten aan het einde van het traject, gezellig met taart.