Samenwerken met familie: Waarom loslaten nooit lukt

Familieleden zijn niet alleen familielid, maar ook mantelzorger. Wanneer je die bloedband hebt, is dat een andere manier van zorgen en begeleiden. Je kunt tijdelijk zorgen en begeleiden voor een persoon en daar makkelijk pauze van nemen. Maar als je familielid bent, ben je dat natuurlijk je hele leven. Daarom kan loslaten eenvoudig niet.

Dit kun je wel doen

Als begeleider kun je hooguit ondersteunen in ‘anders vasthouden'. Bijvoorbeeld door een familielid respijtzorg aan te bieden. Of door ervoor te zorgen dat iemand ook hulp krijgt uit zijn/haar omgeving. Ook stapsgewijs ergens naar toewerken helpt. Steeds meer zorgorganisaties bieden bijvoorbeeld de mogelijkheid van Flexwonen aan. Bijvoorbeeld de Prinsenstichting. Het voordeel? Iemand met een beperking kan dan eerst eens komen logeren. Zo kunnen familieleden eens aftasten hoe dat gaat. Dit ondersteunt dus zowel de cliënt, als de familieleden. 

Begrip helpt om in je professionele rol te blijven 

Het helpt ook om beter te begrijpen waarom familieleden niet kunnen loslaten. Door begrip kun je er van een afstandje naar kijken. Dat helpt je om in je professionele rol te blijven. Dat klinkt heel vanzelfsprekend, maar dat is het vaak nog niet. Familieleden voelen zich vaak nog onbegrepen.

‘Ik kan niet accepteren dat hij ongelukkig is’ 

Zo vertelt Marike van Weelden dat ze voor altijd een zorgtaak heeft. Ze is moeder van Jons die een ernstige meervoudige beperking heeft. Marike: ‘Hem “loslaten uit liefde”, zoals sommigen zeggen, is een zinloos cliché. Ik heb geaccepteerd dat ik een gehandicapt kind heb, maar niet dat hij zichzelf pijn doet en ongelukkig is. Dat zal ik pas accepteren als ik alles wat in mijn vermogen ligt heb gedaan om het te verhelpen.’ Lees verder over Marike haar verhaal als moeder en theatermaakster.

‘Eva moet het elders net zo fijn hebben als thuis’

Anne Visser is tweelingzus van Eva, die een meervoudige beperking heeft. Anne: ‘Kinderen met een beperking blijven vaak te lang bij hun ouders, omdat die moeite hebben met loslaten. Ook mijn ouders. Niet omdat ze denken dat anderen Eva niet kunnen verzorgen, want de zorg voor haar is niet heel complex. Het zit vooral in de sfeer van de woonvorm. Zal het huiselijk genoeg zijn, zal ze er gelukkig zijn? Dat is de standaard: Eva moet het elders net zo fijn hebben als thuis.’ Lees verder over Anne haar ervaringen. 

Zorg dat je de verwachtingen helder krijgt 

Als begeleider is het belangrijk om hier het gesprek over te voeren. Wat willen familieleden graag voor hun naaste? Wanneer is het goed genoeg? Wat is daarvoor nodig? Wat verwachten ze van jou en wat kunnen zij daar zelf in betekenen? Door tot heldere afspraken te komen, wordt duidelijk wat je van elkaar verwacht. Dat voorkomt ergernissen en frustraties.