Hoe voer je een goed gesprek met familie over een lastige situatie?
Gepubliceerd op: 19-12-2024
Als begeleider heb je soms te maken met bezorgde familieleden. Soms vindt de familie dat je iets anders moet aanpakken. Hoe ga je daarmee om? Op deze pagina bespreken we een casus en geven we tips om een goed gesprek te voeren.
In het kort
Type tool
Casuïstiek
Voor wie
Begeleiders, Zorgverleners, Beleidsmedewerkers
Cliëntgroep
Mensen met een beperking
Soort kennis
Ervaring
Ontwikkelaar
Vilans
Zorgen over vieze kleren
Denise maakt zich zorgen over de zorg voor haar zoon Jeroen. Hij is 20 jaar oud en heeft een verstandelijke beperking. Jeroen woonde tot zijn 19e thuis, maar nu woont hij in een woongroep met begeleiding. Denise zorgde altijd met veel liefde voor Jeroen en stopte zelfs met werken om voor hem te zorgen. Ze heeft nog een jongere zoon, voor wie ze ook zorgt.
Ook nu Jeroen in een woongroep woont, voelt Denise zich nog sterk verbonden met zijn welzijn. Ze is blij dat hij zelfstandiger kan leven, maar ze moet er nog aan wennen dat de zorg anders gaat dan thuis.
Denise heeft een gesprek met Karin, de persoonlijk begeleider van Jeroen. Zij deelt haar bezorgdheid. Denise vertelt dat Jeroen vaak een vieze joggingbroek draagt. Ze vindt het belangrijk dat hij er netjes uitziet. Elke avond legt ze schone kleren voor hem klaar, maar de volgende dag draagt hij ze niet.
Denise wil het beste voor haar zoon. Ze wil zeker weten dat Jeroen goede begeleiding krijgt en zich goed voelt.
Hoe pak je het aan?
Voor bezorgde ouders is het moeilijk om los te laten, omdat ze altijd verbonden blijven met hun kind. Respecteer hun zorgen en waardeer de zorg die ze geven. Zeg bijvoorbeeld: 'Het is duidelijk dat u altijd met veel liefde voor uw zoon zorgt. Daar heb ik enorm veel respect voor.' Leg ouders uit hoe het wonen in een woongroep werkt en hoe hun kind zelfstandiger wordt.
Geef ruimte aan emoties
Probeer je te verplaatsen in de ander en toon begrip voor hun gevoelens. Zeg bijvoorbeeld: 'Ik begrijp dat nette kleding erg belangrijk is in uw familie. Hoe kunnen we op de woongroep daar beter rekening mee houden?'
Het is belangrijk om een goede relatie op te bouwen met de ouder en om duidelijke afspraken te maken. Door elkaar beter te leren kennen begrijp je beter waarom iemand iets doet en hoe je daarop kunt reageren. Praat ook met ouders over hun wensen en verwachtingen. Maak duidelijke afspraken om misverstanden te voorkomen. Betrek ook de cliënt zelf in het gesprek.
Geef ruimte aan de gevoelens en emoties van de ouder. Jij mag ook je gevoelens uiten. Dit kan het contact juist sterker maken. Zeg bijvoorbeeld: 'Wat vervelend om te horen. Ik zie dat het u verdrietig maakt. Dat is heel begrijpelijk. Ook voor mij is het soms lastig om alles goed te doen. Maar ik wil graag samen met u naar oplossingen zoeken. Zullen we het ook met uw zoon bespreken?'
Gebruik NIVEA, OEN EN OMA
Probeer de reactie of verwachtingen van de ouder niet zelf in te vullen. Houd je aan NIVEA: niet invullen voor een ander. Zeg bijvoorbeeld: 'Ik zie dat u geraakt bent. Kunt u mij vertellen waarom dit zo belangrijk is voor u?' Wees OEN in het gesprek: open, eerlijk en nieuwsgierig. En laat OMA buiten het gesprek: oordelen, meningen en adviezen.
Vraag eerst of de ouder het goed vindt dat je hen informeert over de zorg. Zeg bijvoorbeeld: 'Ik begrijp dat het voor u belangrijk is dat uw zoon er verzorgd uitziet. Mag ik uitleggen hoe de ochtend is verlopen? Uw zoon was onrustig en wilde geen andere kleren aan. Heeft u misschien tips over hoe we dit kunnen aanpakken?'
Dit kan ouders helpen om een beter beeld te krijgen. Leg uit waarom het soms niet lukt om nette kleren aan te trekken. Probeer samen afspraken te maken die werken. Geef goed aan wat wel en niet haalbaar is. Spreek af om de situatie te evalueren.
Vergeet niet om ook de zoon zelf mee te laten denken. Kleding is namelijk een belangrijk deel van wie je bent. Met de juiste kleding kun je je echt beter voelen. Wil je meer weten over de kracht van kleding? Lees dan ook ons artikel over de aanpak 'De Kracht van kleding' van zorgorganisatie Cello.
Voorbeeldzinnen voor een lastig gesprek met ouders
Wat goed is om te zeggen
- 'Ik begrijp dat het belangrijk voor u is dat uw zoon er netjes uitziet. Mag ik uitleggen hoe de ochtend is gegaan? Uw zoon was erg onrustig en wilde geen andere kleren aan. Heeft u misschien tips hoe we dit het best kunnen aanpakken?'
- 'Het is duidelijk dat u altijd met veel liefde voor uw zoon zorgt. Dat respecteer ik enorm.'
- 'Ik begrijp dat nette kleding heel belangrijk is in uw familie. Hoe kunnen we daar op de woongroep beter rekening mee houden?'
- 'Wat vervelend om te horen. Ik zie dat het u verdrietig maakt. Dat is heel begrijpelijk. Voor mij is het ook soms lastig om alles goed te regelen, maar ik wil graag samen met u naar oplossingen zoeken. Zullen we het ook met uw zoon bespreken?'
- 'Ik zie dat u geraakt bent. Kunt u mij vertellen waarom dit zo belangrijk voor u is?'
Wat je beter niet kunt zeggen
- 'Uw zoon bepaalt zelf wat hij aantrekt. In onze visie is eigen regie belangrijk. Hij mag dus zelf kiezen wat hij draagt.'
- 'U moet als moeder leren loslaten.'
- 'Thuis gaat het misschien anders, maar hier doen we het op onze manier.'
- 'Waarom raakt u hier zo overstuur van? Het is toch geen groot probleem?'
Hoe het verder ging
Karin, Denise en Jeroen zijn samen in gesprek gegaan. Door het gesprek voelt Denise zich gehoord en gesteund. Ze heeft de ruimte gekregen om haar zorgen te uiten. Karin begrijpt Denise nu beter en weet wat haar verwachtingen zijn.
Ook Denise begrijpt Karin beter. Ze weet nu dat het soms moeilijk is om Jeroen nette kleding aan te trekken. Tegelijkertijd is er veel aandacht geweest voor wat hij zelf belangrijk vindt.
Met Denise en Jeroen is afgesproken dat de begeleiders meer aandacht zullen geven aan de verzorging en kleding van Jeroen. Ze hebben ook afgesproken om vaak met Jeroen te bespreken welke kleding hij het fijnst vindt om te dragen. Er is afgesproken dat er regelmatig een overlegmoment komt om de situatie te evalueren.
Meer weten over een goed gesprek voeren met familie?
Lees over het SOFA-model en communicatie afstemmen met naasten.