Drie vormen van begeleiding die cliënten fijn vinden

Wat vinden cliënten belangrijk?

Mensen met een beperking vinden 3 dingen belangrijk in de begeleiding:

1. kwaliteit in menselijk contact
2. zelf kunnen ervaren 
3. als totaal mens gezien worden

1. Kwaliteit in menselijk contact  

Wat opvalt in de verhalen van cliënten is dat zij vooral de kwaliteit van menselijk contact belangrijk vinden. Met kwaliteit bedoelen we niet per se welke methode je als begeleider gebruikt. Of wat nou precies de inhoud is van het gesprek. Het gaat meer om dingen die belangrijk zijn in de relatie tussen de begeleider en de cliënt, zoals oprecht luisteren.

Cliënten noemen dingen als ertoe doen, jezelf kunnen zijn en dat er tijd en aandacht voor je is. Voldoende tijd en aandacht klinkt logisch, maar dat is het blijkbaar toch niet altijd.

Zo vertelt een ervaringsdeskundige: 'Mensen denken al snel dat de nodige aandacht er wel is. Want er zijn toch begeleiders? Maar vergeet niet: Als je in een woongroep woont, moet je die begeleider met heel veel mensen delen.'

Ook vertelt een bewoner van WonenPlus: 'Wat ik fijn vind is dat de begeleiders hier wel tijd voor me hebben. Bij de vorige organisatie was dit niet zo. Hier kan ik altijd op de begeleiders terugvallen. Er wordt echt naar me geluisterd. Ik heb het gevoel dat ik ertoe doe.'

Ga aan de slag

Dit zijn handige hulpmiddelen om de kwaliteit in de relatie te verbeteren:

• Op de pagina Aan de slag met de zorgrelatie vind je een overzicht van hulpmiddelen.
• Bekijk de brochure Beter communiceren met mensen met een beperking.

2. Zelf kunnen ervaren 

Dingen zelf kunnen ervaren is ook belangrijk voor cliënten. Net als iedereen vinden mensen met een beperking het niet fijn als een ander voor hen beslist dat iets niet kan. 

Een bewoner van WonenPlus zegt hierover: 'Ik verlangde ernaar om op mezelf te wonen. Daarom heb ik een tijdje begeleid wonen geprobeerd. Maar dat bleek toch te moeilijk. Toen heb ik aan de manager aangegeven dat ik weer terug wilde naar een groep. Samen met de begeleiding heb ik toen besproken wat de beste oplossing is voor mij.'

Als iemand met een beperking iets probeert, kan het dus ook niet lukken. Maar dat helpt wel bij de acceptatie ervan. Het heeft dan in iemands beleving toch een meerwaarde. Dat maakt heel veel verschil.

Pas op met zeggen wat wel of niet kan

Een ervaringsdeskundige van de LFB (de belangenvereniging voor en door mensen met een beperking) vertelt: 'Ik heb ooit van een begeleider te horen gekregen dat ik nooit in staat zou zijn om presentaties te geven. Maar hij heeft ongelijk gehad. Want ik doe dat nu toch voor de LFB. Daarom moet je altijd oppassen met dit soort uitspraken.'

Begeleiders kunnen dus ook weleens iets verkeerd inschatten. Ook daarom is het belangrijk om cliënten zelf te laten ervaren en ontdekken. Zo vertelt een begeleider: 'We hadden een cliënt die zwaar dyslectisch was. Hij wilde een opleiding tot kok gaan volgen. We dachten dat dat niet haalbaar was. Toch hebben we hem het laten proberen. Door de aanschaf van een slimme bril lukte hem het alsnog om de tabellen in kookboeken te lezen. Later hoorde ik dat hij zijn diploma had behaald. En dat dus tegen beter weten in van iedereen.'

Ga aan de slag

In het voorbeeld van de dyslectische cliënt heeft de organisatie hem geholpen met zijn vraag door mee te denken over de aankoop van een slimme bril. Wil je ook vraaggericht aan de slag? Met de handleiding Vraaggericht coachen begeleid je mensen met een arbeidsbeperking naar werk of op het werk.

3. Als totaal mens gezien worden 

Als totaal mens gezien worden betekent dat er ook oog moet zijn voor ontwikkeling. Zo vertelt een ervaringsdeskundige: 'Wat ik jammer vind is dat je één keer een IQ-test krijgt en dat dat dan als je intelligentie wordt gezien voor de rest van je leven. Ik vind dat het mogelijk moet zijn om vaker een IQ-test te doen.'

Ook erkend worden om talenten vinden cliënten belangrijk. Zo vertelt een ervaringsdeskundige: 'Wat ik jammer vind is dat de nadruk zo vaak ligt op de beperking. Dat zie je bijvoorbeeld aan de Participatiewet. Terwijl ik zoveel te geven heb. Als ervaringsdeskundige werk ik voor verschillende organisaties. Ik kom ook iets moois brengen waar organisaties wat aan hebben.'

Ga aan de slag

Wil jij ontwikkeling meer stimuleren? Lees dan het artikel over de Grote Methodiekengids.
De Academie voor Zelfstandigheid heeft een opleidingsaanbod voor mensen met een beperking. Zo kunnen mensen gratis het Ontwikkelingsgerichte Dagbestedingsprogramma online volgen. Dit is een mix van creatieve, sportieve, speel- en leeractiviteiten.

Over Begeleiding à la carte

Deze aanpak is ontwikkeld in het vernieuwingstraject Begeleiding à la carte van Volwaardig leven (2019-2021) van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Zorgaanbieders werkten aan hun eigen aanpak voor vernieuwing van persoonsgerichte zorg in de gehandicaptensector.

Lees meer

Wil je meer lezen over persoonsgerichte zorg? Bekijk dan de pagina Persoonsgerichte zorg: De cliënt kan het soms beter inschatten.