Gehandicaptenzorg en het sociaal domein
Laatst bijgewerkt op: 05-01-2023
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de zorg en ondersteuning aan mensen thuis. Dit is geregeld in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De gemeente stelt vast of iemand recht heeft op begeleiding of zorg. De gemeente kan ook een persoonsgebonden budget (pgb) verstrekken. Op deze pagina vind je informatie daarover.
11 tips voor keukentafelgesprekken over Wmo
Om te bepalen of en wat voor ondersteuning iemand kan krijgen worden keukentafelgesprekken gevoerd. We zetten 11 tips voor een helder keukentafelgesprek voor je op een rij.
Video over hoe een keukentafelgesprek gaat
Ben je benieuwd hoe gemeenten dat aanpakken? Bekijk de video met een wethouder van de gemeente Huizen. Zij vertelt hoe in je in Huizen ondersteuning vanuit de Wmo kunt aanvragen en hoe dat gaat:
Wet langdurige zorg (Wlz)
Langdurige, intensieve zorg is geregeld in de Wet langdurige zorg. Mensen die zeer veel zorg nodig hebben kunnen terecht in een zorginstelling. Intensieve zorg kan ook thuis geleverd worden. Eventueel met behulp van een persoonsgebonden budget.
Participatiewet
De Participatiewet heeft als doel om mensen die door hun beperking moeilijk een baan kunnen vinden toch aan werk te helpen. De gemeente is verantwoordelijk voor deze begeleiding naar werk. De maatregelen moeten ervoor zorgen dat mensen zoveel mogelijk binnen een normale baan aan het werk kunnen. Maar als het nodig is, moet de gemeente zorgen voor een beschutte werkomgeving. Lees meer over de Participatiewet op Rijksoverheid.nl.
Participatie toolbox
Het meedoen in de samenleving is belangrijk voor mensen met een beperking. Hoe kunnen gemeenten en andere betrokkenen daarvoor zorgen? Hoe kom je bijvoorbeeld tot een succesvol project om mensen te laten meedoen? Welke stappen zijn hiervoor nodig? Om hierbij te helpen maakte gehandicaptenzorgorganisatie Estinea de Participatie toolbox. Hierin staan stappenplannen, tips en voorbeelden.
Participatie animatie
Bekijk ook de animatie 'Participatie zonder startkwalificatie' op de website van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Kennisdossier integrale zorg en ondersteuning
Vilans maakte een kennisdossier integrale zorg en ondersteuning om te laten zien wie er op welke manier betrokken zijn bij de zorg en ondersteuning in de wijk. Hierin wordt alles duidelijk uitgelegd in een infographic.
Groepen die extra aandacht nodig hebben
Bij het werken in het sociaal domein heeft een aantal groepen extra aandacht nodig:
Jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB)
In de factsheet 'Jeugdigen met LVB' vind je informatie die kan helpen bij het werken met jongeren met een LVB. In deze factsheet vind je onder andere:
- Een omschrijving en kenmerken van een licht verstandelijke beperking.
- Cijfers over de problematiek.
- Uitgangspunten van de Jeugdwet vertaald naar gemeentelijk beleid.
Ouderen met een verstandelijke beperking
Mensen met een verstandelijke beperking worden steeds ouder. Daarom groeit ook het aantal ouderen met een verstandelijke beperking de komende jaren. In de toolkit Ouderen is informatie te vinden over aandachtspunten en de behoeften van deze ouderen.
Mensen met (complexe) epilepsie
Gemeenten krijgen ook te maken met mensen met (complexe) epilepsie. Bij complexe epilepsie zorgt de epilepsie in combinatie met een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking voor een ingewikkelde mix van problemen. Hoe gemeenten hiermee om kunnen gaan staat beschreven in de factsheet (complexe) epilepsie. Hierin vind je informatie over wat gemeenten kunnen organiseren en aanbieden.
Wijkteams: tools en animatievideo
In veel gemeenten werken (sociale) wijkteams. Ze ondersteunen inwoners in hun sociaal leven. Ze zorgen voor meer zelfredzaamheid. En stemmen zorg en ondersteuning op elkaar af. Ze werken hierbij samen met mantelzorgers en vrijwilligers. Werk je in een wijkteam? Bekijk dan de Handige tools, informatie en links voor (sociale) wijkteams.
Animatievideo wijkteam
Deze animatievideo laat met een knipoog naar het A-team op een heldere en simpele manier zien wat een wijkteam doet:
Cliënten ondersteunen
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor dagbesteding. Ze moeten mensen met een beperking zoveel mogelijk aan een betaalde baan helpen. Deze tools kunnen daarbij helpen:
- Brochure 'Mensen met beperkingen aan de slag helpen'
Wat moet je regelen bij het in dienst nemen van mensen met beperkingen? AWVN maakte deze brochure met handige checklists die antwoord geven op veel vragen. - 45 innovatieve voorbeelden van dagbesteding
Er bestaan in Nederland veel vormen van dagbesteding. Het aanbod gaat van begeleid vrijwilligerswerk tot sport voor mensen met een verstandelijke beperking. Movisie beschrijft 45 projecten. - Handreiking (F)ACT
'LVB'ers aan de slag - (F)ACT voor licht verstandelijke beperking' is een organisatiemodel voor de zorg aan cliënten die in het verleden niet genoeg geholpen zijn of het risico lopen om nergens terecht te kunnen. - Methode Sociale Netwerk Versterking
Bij sociale wijkteams komen veel vragen voor ondersteuning binnen. Het behandelen van die vragen kost tijd. Tijd die eigenlijk hard nodig is om mensen goed te kunnen ondersteunen. De aanpak ‘Sociale Netwerk Versterking’ helpt om mensen zelf hun netwerk te laten inzetten. - Inspiratiewijzer Toekomstbestendige dagactiviteiten in groepsverband
Deze inspiratiewijzer biedt aanbieders van dagactiviteiten en gemeenten handvatten om dagactiviteiten in groepsverband te vernieuwen.
Cliënt en omgeving
Niet alleen de cliënt, maar ook de mensen daar omheen moeten worden betrokken bij het maken of vernieuwen van zorgbeleid. Dat vergroot de kans op succes. In de praktijk blijkt het echter niet altijd makkelijk om iedereen te laten meedoen. Daarom is wegwijzer 'Betrekken van cliënten en familie bij beleidsontwikkeling' gemaakt.
Inclusie en toegankelijkheid
Vanuit het 'VN-Verdrag gelijke rechten voor mensen met een beperking' is het belangrijk om diensten en locaties toegankelijk te maken. Hoe kunnen architecten, gemeenten, Pro Rail, NS en bouwkundigen rekening houden met slechtziende en blinde mensen bij aanleg van openbare ruimtes en stations? Bekijk de video van Visio: