De organisatie van het werkbezoek ligt in handen van Ilona Senders en Erwin Meinders. Als projectadviseur en innovatiemanager vertellen zij alles over hun methode om cliëntgeluk te meten en vergroten: een app genaamd ‘Feelix’. Aansluitend is er een levendig groepsgesprek.
Het verhaal achter de app
Van onderzoek..
Een jaar geleden stond Feelix nog in de kinderschoenen. Toen – tijdens de tweede bijeenkomst van dit lerende netwerk – vertelden studenten Fauzi Carwanda en Rüben Elbertsen over hun onderzoek voor Severinus. Zij onderzochten de vraag ‘Hoe meet je het geluk van mensen die dat zelf niet kunnen aangeven?'.
Een van de resultaten was een geluksvragenlijst, als aanvulling op het jaarlijkse cliënttevredenheidsonderzoek. Die lijst werd ingevuld door het totale netwerk van de cliënt. Niet alleen behandelaars en ouders, ook bijvoorbeeld de buurvrouw of kapper. Er startte een pilot met twintig cliënten. Ilona licht toe: 'We merkten daarbij dat de tevredenheidsscores best ver uiteen lagen. Door met elkaar in gesprek te gaan, werden die duidelijk. Dat zorgde al voor aangepaste dagprogramma’s en ondersteuning.'
..naar klaar voor gebruik
'Maar daarmee bleef het bij die ene momentopname per jaar. En dat is toch geen volledig beeld. Wij geloven dat een cliënt meer geluksdoelen kan halen, als we vaker bespreken wat diegene gelukkig maakt.' Severinus had dus de ambitie om vaker te gaan bevragen. Hoe konden ze dat aanpakken? Ilona gaat verder: 'Ons idee: een app ontwikkelen die het geluk van de cliënt dagelijks meet, en waarin heel het netwerk samenwerkt. Dat heeft Erwin met zijn bedrijf Mentech Innovation opgepakt. Sindsdien is er veel gebeurd. De app is ontwikkeld, getest, geëvalueerd, doorontwikkeld en wordt inmiddels gebruikt door twintig netwerken.'
De meerwaarde
De werking
De app heeft drie functies:
- Geluksdoelen formuleren
- Geluk meten
- Activiteiten plannen om dagelijks geluk te vergroten.
Elke functie spreekt voor zich. Er is bijvoorbeeld een planningsscherm waarin je verschillede activiteiten kunt plannen. Die kunnen heel verschillend zijn: van sociale inclusie vergroten tot bewegen. Door middel van smileys kun je dan waarderen hoe de cliënt een activiteit heeft ervaren. Erwin: 'Zodra je de app opent, zie je een avatar van de cliënt die een emotie toont. Dat doet iets met je. Je ziet: mijn broer is verdrietig, ik moet actie ondernemen.'
Het effect
Bij de ontwikkeling van Feelix staan twee vragen centraal:
- Draagt regelmatig bevragen bij aan meer inzicht in de wensen en het geluk van een cliënt?
- Levert het echt meer geluk op?
Dat doet het inderdaad, blijkt tot nu toe. Zo gaf een persoonlijk begeleider aan: 'De app werkt als een stem voor de cliënt. Zij vulde elke dag de emoties in en kon direct handelen toen de smileys niet positief waren.' Ook de zus van een cliënt is positief: 'Mijn broer heeft Alzheimer en ik ontdekte dat zijn activiteiten niet meer aansloten bij zijn behoefte. Dankzij de app gaat dat beter. Nog iets moois: doordat medewerkers van de dagbesteding elke dag invulden wat hij deed, zagen we dat hij bij een bepaalde activiteit altijd een lachende smiley had. Zo kwamen we op een mooi sinterklaascadeau voor hem, een schot in de roos! Zonder Feelix hadden we dat nooit ontdekt.' Ilona vult aan: 'Hieruit blijkt al dat vaker vragen stellen bijdraagt aan cliëntgeluk. En om dat met zekerheid te kunnen zeggen, doet Mentech nu ook een effectstudie.'
In gesprek met elkaar
Na deze uitleg nodigt Erwin iedereen uit om in gesprek te gaan. Welke kansen en knelpunten zien de deelnemers? Wat is hun ervaring met eHealth? Aniek van Herwaarden van Driestroom heeft meteen een vraag: 'Hoe staat Feelix in verhouding tot bestaande ondersteuningsplannen? Gaan medewerkers nu dubbel registreren?' Ilona: 'We hebben de ambitie om de app te koppelen aan het elektronisch cliëntendossier (ECD).
Feelix wordt dan een instrument om het ondersteuningsplan uit te voeren. Het ECD 2.0.' Waarop Aniek aangeeft: 'Het lijkt me toch lastig om een organisatie hierin mee te krijgen.' Erwin begrijpt Anieks punt: 'Die weerstand ervaren wij ook. Maar je moet meegaan met de tijd om nieuwe zorgmedewerkers aan te trekken.' Moniek Hamer van Pameijer sluit zich daarbij aan. Ook geeft ze een suggestie: 'Wij hebben meerdere apps geïntroduceerd. Onze ervaring is dat mensen al snel een koplopersgroep vormen als je ze betrekt bij een innovatie.'
Als Moniek vervolgens vraagt: 'Is de app gebruiksvriendelijk voor de oudere gebruiker?', legt Ilona uit: 'Uit de ervaringen blijkt inderdaad dat daar aandacht voor moet zijn. Als tip kregen we mee om per netwerk een kick-off te organiseren. Daarna werkt het heel intuïtief.' Dat geeft weer aan hoe belangrijk het is om gebruikers te betrekken.
Als het gaat om succesvol een nieuwe methode introduceren, ziet Susanne Krisse van De Berkelhof een duidelijk verschil tussen grote organisaties zoals Severinus en kleine zoals de hare. 'Hier starten we altijd alles samen op. We hebben net een nieuw elektronisch cliëntendossier, maar doordat de lijnen zo kort zijn, is dat stukje toetsbaarheid – zoals in de app – niet nodig. Bij zo’n grote organisatie als Severinus kan ik me dat wel voorstellen. Het smiley-onderdeel kunnen we misschien wel toepassen, zolang er dan iets anders wegvalt.' Waarop Aniek toevoegt: 'Ik denk dat de smileys kunnen wegnemen dat een begeleider hele lappen tekst moet lezen. Een emotie geeft snel inzicht.'
Moniek snijdt een volgend thema aan: 'Welke invloed heeft de persoon zelf in de app?' Erwin antwoordt: 'Dat is de volgende stap. In de toekomst kan het slimme sensorsysteem HUME stress en uiteindelijk ook emoties meten bij mensen met een ernstig verstandelijke beperking. Als we dat kunnen koppelen aan Feelix, kan de cliënt zelf ook meedoen.' Moniek geeft aan dat ze hierin graag samenwerkt met Severinus: Ze vertelt: 'Wij ontwikkelen momenteel een LVBox. Daarin bundelen we hulpmiddelen voor volwassenen die op latere leeftijd horen dat ze een licht verstandelijke beperking hebben. Zij stuiten veel op onbegrip, misschien kan Feelix helpen.'
Tot slot nog een laatste punt van Aniek: 'Hoe kun je de app en uiteindelijke zorgkwaliteit met elkaar verbinden?' Erwin reageert: 'We hebben als doel dat Feelix het enige meetinstrument wordt voor deze doelgroep en daarmee de jaarlijkse cliënttevredenheidsvragenlijst van Severinus vervangt.' Aniek vraagt zich af hoe je dat kunt verantwoorden, ze is namelijk bezig met een soortgelijk proces. Ilona benadrukt: 'De app moet dan wel door de toelatingscommissie goedgekeurd worden als kwaliteitsinstrument.' Zo eindigt het werkbezoek met een aandachtspunt: de ontwikkelde meetinstrumenten een plek geven in het meten van de kwaliteit.
Webinar Slimme Zorg Estafette
Op 16 februari 2021 presenteerde Severinus de Feelix-app tijdens een online webinar bij de Slimme Zorg Estafette. Tijdens de sessie kregen de deelnemers meer inzicht in hoe deze app tot stand is gekomen, wat de voordelen ervan zijn en welke kansen en knelpunten zich voordeden bij de implementatie. Ben je benieuwd? Bekijk de webinar van Feelix-app!
Over Begeleiding à la carte
Deze aanpak is ontwikkeld in het vernieuwingstraject Begeleiding à la carte van Volwaardig leven [2019-2021) van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Zorgaanbieders werkten aan hun eigen aanpak voor vernieuwing van persoonsgerichte zorg in de gehandicaptensector.
Lees meer
