Henk Herman Nap over technologie voor meer eigen regie en contact

EHealth, technologie, robotica, domotica, implementatie, woorden die je steeds vaker leest en hoort. Maar wat wordt er eigenlijk mee bedoeld? En waarom vinden we het zo belangrijk dat mensen met een beperking technologie kunnen gebruiken? Kennisplein Gehandicaptensector stelde deze vragen aan Henk Herman Nap, expert digitale zorg bij Vilans, en zette zijn tips voor je op een rij.

Met technologie in de zorg kan veel worden bedoeld. Henk Herman geeft een mooi voorbeeld van domotica in de nachtzorg. 'In de gehandicaptensector maakten we in de jaren ’90 al gebruik van technologie. Met akoestisch toezicht, met een microfoon. Als er geluid werd geregistreerd boven een aantal decibel dan ging er een signaal naar de centrale. Inmiddels is het systeem veel moderner. Sensoren registreren als iemand uit bed is of de kamer verlaat en geven dat door aan de centrale. Superfijn dat bewoners lekker kunnen doorslapen en niet steeds wakker gemaakt worden om te controleren of ze nog wel in bed liggen.’

Bij technologie in de zorg hebben we het vaak over robotica (robots) en domotica. Maar hoe ziet dit eruit? Op Zorg voor Beter zie je enkele robots die in de zorg gebruikt worden. Hier vind je voorbeelden van domotica in de gehandicaptenzorg.

Technologie vergroot zelfredzaamheid

Henk Herman stelt dat technologie kan helpen om de kwaliteit van leven te verbeteren. 'Zo is er een zorgrobot die je herinnert aan afspraken of af en toe een gezellig berichtje stuurt. En er is een kookapp die helpt bij het koken, wat de zelfredzaamheid vergroot.' Het gaat over technologische hulpmiddelen die bijvoorbeeld kunnen bijdragen aan meer eigen regie, meer zelfstandigheid en andere mogelijkheden om contact te hebben. Daarom is het belangrijk dat mensen met een beperking de mogelijkheid krijgen om technologie te gebruiken.

De cliënt staat centraal

Het allerbelangrijkste is natuurlijk de vraag: Wat vindt de cliënt ervan? 'Het is ontzettend belangrijk dat als je technologie ontwikkelt en implementeert, dat je dat samen met de eindgebruikers doet. De technologie moet aansluiten bij de wensen, behoeften en mogelijkheden van de cliënt’, zegt Henk Herman in het radioprogramma De Late Avond. Oftewel: de technologie moet waarde toevoegen aan het leven van de persoon met een beperking. En: diegene, diens naaste en begeleiders moeten er ook goed mee om kunnen gaan.

Visie en verandering in de organisatie nodig

Het doel van technologische hulpmiddelen gebruiken is ook dat begeleiders dankzij die technologie meer tijd en aandacht over houden voor de cliënt. Het is hierbij belangrijk dat begeleiders de gelegenheid krijgen om te leren omgaan met de hulpmiddelen. Volgens Henk Herman is het noodzakelijk dat er binnen de organisatie een visie is op de inzet van zorgtechnologie. ‘Er moet een ICT-infrastructuur zijn, medewerkers moeten getraind zijn en beschikken over digitale vaardigheden. En het moet natuurlijk ondersteund worden door het bestuur. Want je kunt wel allemaal enthousiaste mensen hebben die ermee aan de slag willen, maar als het niet gedragen worden door het bestuur dan loopt het vast.'

Het invoeren van zorgtechnologie is dus een organisatie- en cultuurverandering en niet alleen het toepassen van losse technologie of een gadget. Henk Herman heeft goede hoop voor de toekomst en verwacht dat er meer zorgtechnologie ingezet gaat worden, vooral voor behoud en bevordering van de kwaliteit van leven van de client. ‘Het is wel verstandig om bij het invoeren daarvan altijd eerst te kijken naar wat cliënten, naasten en begeleiders in de praktijk echt helpt en ondersteunt.’

Slimme Zorg Estafette

De Slimme Zorg Estafette 2022 vindt plaats van 27 januari t/m 25 februari. Dan gaat het over slimme zorg en innovatie. Je kunt de hele maand workshops en lezingen volgen. Op 1 en 5 februari kun je deelnemen aan sessies die door Vilans en de Innovatie-impuls worden georganiseerd.

Meer informatie

Handige info over technologie

Als je technologische hulpmiddelen wilt gaan gebruiken, is het belangrijk dat deze aansluiten bij wat de cliënt, zorgbegeleider en naaste nodig hebben en willen. Deze info kan je daarbij helpen:

Innovatie-impuls en de Innovatie-route. In de Innovatie-impuls van het ministerie van VWS zijn 26 organisaties in de gehandicaptenzorg aan het leren hoe je technologie succesvol kan implementeren. De lessen die zij leren, delen we met de gehandicaptensector. In de vorm van verhalen uit de praktijk, praktische stappenplannen en modellen en andere kennisproducten. Deze vind je vanaf de zomer allemaal in de Innovatie-route, een website bedoeld voor zorgorganisaties die ook duurzaam technologie willen implementeren. Houd de lancering van deze website in de gaten en neem vast een kijkje in het dossier Innovatie-impuls. Liever gewoon wat video’s kijken? Bekijk de playlist van de Innovatie-impuls.
Stappenplan technologie. Het stappenplan ‘Hoe kies je een passende technologie?' helpt bij het maken van passende technologische oplossingen.
Handreiking cliëntraden. Als je wil weten hoe je cliënten, bewoners, verwanten, begeleiders, managers of bestuurders meer bij technologie binnen de zorgorganisatie kunt betrekken, gebruik dan deze handreiking cliëntraden.
Zelftest digivaardigheden. Hoe staat het eigenlijk met jouw digitale vaardigheden? Doe de zelftest 'Welk digitype ben jij?' en je weet het binnen 20 minuten!
Ervaringsverhalen. Hoe hebben andere organisaties dat gedaan, zorgtechnologie gebruiken? Lees verhalen uit de praktijk.
Wat vindt de cliënt ervan? Testen van technologie en scholing bij InteraktContour en SGL. En: Stephanie: 'Ik zie technologie echt als een aanvulling'.

Lees meer

Dit verhaal is opgehaald in de Innovatie-impuls 1 en is onderdeel van de Innovatie-Route.

In de Innovatie-impuls Gehandicaptenzorg hebben Academy het Dorp en Vilans tussen 2019 en 2022 tips, handreikingen en ervaringsverhalen ontwikkeld, verzameld en verspreid. In die periode werden 26 zorgorganisaties ondersteund met de implementatie van zorgtechnologie als vast en waardevol onderdeel van de zorg en ondersteuning. Dit had als doel dat het voor cliënten en zorgverleners gemakkelijker wordt om technologie te gebruiken. Innovatie-impuls 2 is de volgende stap: technologie als vanzelfsprekend gaan gebruiken in de zorg en ondersteuning van mensen met een beperking, voor meer eigen regie en zelfredzaamheid. 

De Innovatie-impuls 1 was onderdeel van het programma Volwaardig Leven van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).