Vertrouwen winnen
In het model van de driehoek vormt vertrouwen de basis die de driehoek in balans houdt. Als je het vertrouwen van de familie hebt, kun je iets ten goede doen in de zorg voor de cliënt. Dat vertrouwen win je door bijvoorbeeld te doen wat je afspreekt, dit is de Bonus in het model van de Driehoekskunde. Hoe doe je dit? Door te communiceren en goed te weten wat er van jou als zorgprofessional wordt verwacht.
Verbinding en positie: een krachtige combinatie
Bij hulpverleners is er vaak veel aandacht voor de Verbinding uit het model van de driehoek. Toch is in het model de Positie ook erg belangrijk. Als het je lukt om sterk te zijn in zowel positie als verbinding, dan heb je een perfecte, krachtige combinatie. Wat die positie inhoudt? Dat is jezelf positioneren als professional en niet op de stoel van de ander gaan zitten. Het is soms nodig om grenzen aan te geven als professional.
De verbinding met mensen met een migratieachtergrond heeft vaak wat meer tijd en aandacht nodig om tot voldoende vertrouwen te komen om de vraag achter de vraag te achterhalen. Daarnaast vinden zorgprofessionals het soms lastig om een andere cultuur te duiden. Het werken met mensen met een migratieachtergrond brengt vaak nieuwe zorgvragen en dilemma’s naar boven waar een hulpverlener niet meteen antwoord op heeft.
De nieuwe vragen van cliënten en naasten vragen wel eens dat je de gebruikelijke zorg wat oprekt. Hierdoor is het lastiger om je als hulpverlener goed te positioneren. Welke positie de cliënt en familie aan de hulpverlener geven is in een nieuw contact niet altijd meteen duidelijk. In sommige culturen is de dokter of hulpverlener een autoriteit, die heeft er immers voor geleerd. Bij Driehoekskunde gaan we ervan uit dat de verwant de expert is. Hij of zij kent de cliënt het beste. Bij cultuursensitief werken is het vaak belangrijk om dit extra te benadrukken. ‘U bent de expert en ik ben de professional.’ Zo ontwikkelen we het vertrouwen en leren we van de verwant wat belangrijk is in de zorg voor de cliënt. Omgekeerd leert de verwant van de zorgprofessional.
Rol binnen de familie
In Nederland zijn we geneigd om uit te gaan van het individu en zetten we de individuele wensen en behoeften vaak voorop. Bij een cultuur sensitieve benadering is het raadzaam om er rekening mee te houden dat familiebanden vaak erg belangrijk zijn. Hierbij is familie niet alleen het gezin, maar ook bijvoorbeeld ooms, tantes of grootouders. Hun mening en invloed kunnen groot zijn. Hierbij is het belangrijk om goed te kijken wie de belangrijkste gesprekspartner is. Dat kan bijvoorbeeld best een tante zijn. Het helpt vaak om deze contacten uit te tekenen in een netwerkkaart.
Realiseer je als zorgverlener tegelijkertijd dat het vanuit cultuur of religie vaak belangrijk is om zelf de zorg te blijven dragen voor het familielid en de zorg niet uit handen te geven, zeker niet als het gaat om nachtzorg.
Wensen en verwachtingen
Wat ook voor een begeleider van belang is, is te weten dat op sommige thema’s spanning kan zitten. Bijvoorbeeld als het gaat om intramuraal wonen, of gebruik van bepaalde voedingsmiddelen. Of om aanraken, intimiteit en seksualiteit. Hoe leg je verbinding in zulke situaties? Ook daar staat respectvol benaderen centraal. Wat werkt is om nadrukkelijk te vragen welke wensen en verwachtingen mensen hebben, en daarbij aan te sluiten, ook als die anders zijn dan wat je gewend bent.
Dat betekent ook: kunnen accepteren dat mensen soms andere keuzes maken dan je vanuit je eigen kader gewend bent. Het gesprek is dan niet gericht op overtuigen, maar op ondersteunen. Een voorbeeld: In plaats van te vragen: ‘Wordt het geen tijd dat uw kind dat nu bij u woont in een zorglocatie gaat wonen?’ kun je ook vragen: ‘Hoe ziet u de toekomst van uw kind? Wat heeft u ervoor nodig om de zorg voor uw kind zo lang mogelijk vol te kunnen houden? Heeft u er wel eens over nagedacht wie er voor uw kind gaat zorgen als u ouder wordt?’
