De Wet zorg en dwang geldt vanaf 1 januari 2020. De bedoeling van de nieuwe Wet zorg en dwang (Wzd) is dat onvrijwillige zorg voor mensen met een verstandelijke beperking of dementie zoveel mogelijk wordt voorkomen. Alleen als het niet anders kan, mag onvrijwillige zorg worden toegepast. Er wordt verwacht dat je als zorgprofessional op de hoogte bent van de nieuwe werkwijze volgens de Wet zorg en dwang.
De Wet zorg en dwang moet cliënten met een verstandelijke beperking of dementie beschermen tegen de nadelen van onvrijwillige zorg. Het uitgangspunt van de Wet zorg en dwang is 'Nee, tenzij'. Dat wil zeggen dat onvrijwillige zorg, zoals het in deze wet heet, in principe níet mag worden toegepast, tenzij er sprake is van 'ernstig nadeel'. Onvrijwillige zorg is een allerlaatste optie. Deze nieuwe wet vervangt de huidige Wet Bopz en geldt voor instellingen, zorg thuis, kleinschalige woonvormen en dagbesteding.