Veel cliënten en ervaringsdeskundigen geven aan dat ze wisselende begeleiders lastig vinden. Een aantrekkelijke werkcultuur is dus belangrijk in jouw organisatie, zodat begeleiders langer in dienst blijven. Bekijk de inzichten, hulpmiddelen en tips om een band op te bouwen.
Persoonsgerichte zorg: Wat vinden cliënten belangrijk?
Gepubliceerd op: 27-01-2022
Laatst bijgewerkt op: 30-07-2024
Persoonsgerichte zorg betekent goed aansluiten op de behoeftes van de cliënt. Maar wat zijn die behoeftes precies? En hoe sluit daar je goed op aan als (persoonlijk) begeleider? Op deze pagina lees je wat cliënten zelf belangrijk vinden in de begeleiding. We delen hulpmiddelen en tips om je zorg daarop aan te passen. Ook lees je wat je nog meer kunt doen.
9 belangrijke kenmerken van persoonsgerichte zorg
Er is niets wat voor iedereen geldt. Ieder mens is anders. Toch zijn er wel kenmerken die vaker terugkomen in verhalen van mensen met een beperking. Deze verhalen haalden we op voor het project Begeleiding à la carte.
Werk je als begeleider of persoonlijk begeleider? Houd dan rekening met deze 9 kenmerken die cliënten belangrijk vinden in de begeleiding.
In de drukte van de dag kan het soms aantrekkelijk zijn om in de actiestand te gaan en dingen op te lossen. Soms neem je dan onbedoeld de regie over. Terwijl het heel belangrijk is voor cliënten en ervaringsdeskundigen om zelf iets te kunnen bepalen. Bekijk de inzichten, hulpmiddelen en tips voor eigen regie.
Het is lastig om oprechte aandacht te geven als je het druk hebt. Toch is het nodig als je goed wilt aansluiten op behoeftes van cliënten. Het is de basis van je contact. Het scheelt al heel veel als je aandacht onderwerp van gesprek maakt. En als je regelmatig aandacht geeft aan geluk of welbevinden.
Dingen zelf kunnen ervaren en proberen is een voorwaarde voor ontwikkeling. Het is een menselijk verlangen dat iedereen heeft. Maar met goedbedoelde zorgen kun je die belangrijke ruimte voor experimenteren in de weg zitten. Let daar dus op als begeleider.
Mensen als totaal mens zien betekent dat je ook oog hebt voor hun talenten, dromen en ontwikkeling. En alles wat er nodig is voor een fijn leven. Daarnaast moet je niet langer uitgaan van het eigen aanbod. Bekijk de inzichten, hulpmiddelen en tips om oog te hebben voor de totale mens.
Organisaties in de gehandicaptenzorg willen natuurlijk dat cliënten veilig zijn. Als professional wil je misschien iemand beschermen. Toch kunnen mensen onzeker worden van goedbedoelde zorg. Ook kan het hun ontwikkeling tegenhouden.
Vaak krijgen mensen met een beperking goedbedoelde hulp aangeboden. Dit kunnen zij als bemoeienis ervaren. Zeker wanneer dat te vaak gebeurt en door te veel mensen. Dat effect wordt nog eens groter als niemand de regie heeft.
Cliënten vinden het heel vervelend als zorgverleners over hen praten. Dit komt steeds weer terug uit de verhalen van ervaringsdeskundigen. Dit geldt zowel voor gesprekken als voor bijvoorbeeld het ondersteuningsplan. Bekijk de inzichten, hulpmiddelen en tips om het goede gesprek te voeren.
Ervaringsdeskundigen vertellen dat ze het belangrijk vinden om als gelijke gezien en behandeld te worden. Ook willen ze vooral hulp krijgen om in hun eigen kracht te gaan staan. 'Het is belangrijk dat een begeleider naast je gaat staan.' Bekijk de inzichten, hulpmiddelen en tips om een sfeer van gelijkwaardigheid neer te zetten.
Nog meer doen met persoonsgerichte zorg
Naast de belangrijke kenmerken kun je meer doen om je beter in te leven in je cliënt. Bijvoorbeeld samen met jouw collega's gebruikmaken van ervaringsleren. Ervaringsleren betekent je gevoelsmatig inleven in cliënten. Dat heeft een nog veel groter effect. Je onderneemt dan een activiteit waarbij je:
- iets ervaart of ondergaat;
- meerdere zintuigen gebruikt;
- meer bewust raakt van 'hoe iets is';
Bekijk alle informatie, inspiratie en tips voor ervaringsleren.
Meer samenwerken met ervaringsdeskundigen
Naast ervaringsleren kan een zorgorganisatie actief samenwerken met ervaringsdeskundigen. Steeds meer zorgorganisaties zien de waarde in van ervaringskennis van (voormalig) cliënten. Dat helpt vooral om dingen zichtbaar te maken die je zelf niet ziet. Ervaringsdeskundigen kijken er namelijk net even anders naar. Lees hier meer over in het thema Ervaringsdeskundigheid.
In het kennisdossier 'Ervaringsdeskundigheid voegt iets unieks toe' (zie Downloads) vind je onder andere goede voorbeelden van ervaringsdeskundigheid. Daarnaast lees je welke rollen ervaringsdeskundigen kunnen vervullen. En tot slot waar de begeleiding aan moet voldoen.
Over Begeleiding à la carte
Deze aanpak is ontwikkeld in het vernieuwingstraject Begeleiding à la carte 1 van Volwaardig leven (2019-2021). Inmiddels is er een vervolg op dit vernieuwingstraject: Begeleiding à la carte 2. In Begeleiding à la carte 2 gaan zorgorganisaties aan de slag met vernieuwende en persoonsgerichte zorg.